همه چیز درباره بستن فاصله بین دندان ها در دندانپزشکی

فاصله بین دندان ها که در اصطلاح دندانپزشکی به آن دیاستما (Diastema)گفته می شود، یکی از مشکلات رایج در طرح لبخند است. این وضعیت می تواند هم جنبه زیبایی داشته باشد و هم باعث بروز اختلالات عملکردی شود. دیاستما معمولاً بین دندان های قدامی دیده می شود اما ممکن است در هر ناحیه ای از دهان ایجاد شود. خوشبختانه روش های متنوع و مؤثری برای بستن فاصله بین دندان ها وجود دارد که بر اساس نوع و شدت مشکل، توسط دندانپزشک انتخاب می شوند.

مقایسه روش های بستن فاصله بین دندان ها در یک نگاه

انتخاب روش مناسب برای بستن فاصله بین دندان ها به عوامل مختلفی بستگی دارد. برای اینکه بتوانید راحت تر تصمیم بگیرید، در جدول زیر ویژگی های اصلی هر روش را مقایسه کرده‌ایم:

ویژگی/روش	ارتودنسی (ثابت/نامرئی)	ونیر (کامپوزیت/سرامیک)	باندینگ دندان	جراحی فرنوم (فرنکتومی)
میزان فاصله مناسب	فاصله های متوسط تا زیاد نامرتبی کلی دندان ها	فاصله های کوچک تا متوسط	فاصله های کوچک تا متوسط	وقتی فرنوم بزرگ عامل اصلی فاصله است
اصلاح ریشه دندان	بله، ریشه ها جابجا می شوند و هم راستا می شوند	خیر، فقط سطح دندان پوشانده می شود	خیر، فقط سطح دندان پوشانده می شود	خیر، فقط مانع برداشته می شود
مدت زمان درمان	طولانی تر (چند ماه تا چند سال)	کوتاه (۱ تا ۲ جلسه)	بسیار سریع (۱ جلسه)	سریع (۱ جلسه، ریکاوری کوتاه)
نیاز به تراش دندان	خیر (معمولاً بدون تراش)	میزان تراش اندک	تراش جزئی مینای دندان	خیر
دوام و ماندگاری	بسیار بالا و پایدار (در صورت استفاده از ریتینر)	میانگین 15 سال	میانگین 7-10 (ممکن است نیاز به ترمیم داشته باشد)	پایدار (در ترکیب با ارتودنسی)
جنبه زیبایی	عالی (هم ترازی کلی دندان ها)	عالی	خوب	غیرمستقیم (فقط با برداشتن مانع)
هزینه	بالاتر	متوسط تا بالا (بسته به نوع)	پایین تر	متوسط (بسته به نوع جراحی)
محدودیت های احتمالی	نیاز به همکاری بیمار، ظاهر دستگاه ثابت، محدودیت در خوردن بعضی غذاها	احتمال لب پر شدن یا تغییر رنگ (کامپوزیت)، نیاز به ترمیم	احتمال لب پر شدن یا تغییر رنگ، نیاز به ترمیم	نیاز به ارتودنسی مکمل برای بستن کامل فاصله

علل ایجاد فاصله بین دندان ها (توضیحی جامع)

پیش از اینکه به بررسی روش های بستن فاصله بین دندان ها بپردازیم اجازه دهید که علل بروز دیاستما را با هم مرور کنیم. زیرا درک دقیق علت این فاصله ها اولین گام برای انتخاب بهترین روش درمانی است. مهم ترین دلایل دیاستما عبارتند از:

عوامل ژنتیکی و وراثتی

یکی از مهم ترین دلایل بروز فاصله بین دندان ها، سابقه خانوادگی و وراثت است. اگر یکی از والدین یا اعضای نزدیک خانواده شما دیاستما داشته‌باشند، احتمال انتقال این ویژگی به شما افزایش می یابد.

این موضوع نشان دهنده نقش پررنگ ژن ها در تعیین اندازه دندان ها و ابعاد فکین است که می تواند به طور مستقیم بر نحوه قرارگیری دندان ها در دهان تأثیر بگذارد.

ناهماهنگی اندازه دندان و فک

گاهی اوقات، اندازه دندان ها نسبت به فضای موجود در فک کوچک تر است. در چنین شرایطی، حتی با رویش کامل تمام دندان ها، فضای اضافی بین آن ها باقی می ماند. این وضعیت به خصوص در دندان های قدامی مشهود است و منجر به ایجاد فواصل قابل مشاهده می شود. خود عدم تناسب می تواند ریشه های ژنتیکی داشته‌باشد که بر رشد و نمو دندان ها و استخوان فک اثر می گذارد.

تأثیر فرنوم لبی بزرگ یا پایین

در بسیاری از کیس های بستن فاصله بین دندان ها مقصر اصلی فرنوم لب بالا است. فرنوم لبی، نواری از بافت نرم است که لب بالا را به لثه متصل می کند. در برخی افراد، این فرنوم ممکن است ضخیم تر از حد معمول یا در موقعیت پایین تری قرار گرفته باشد و دقیقاً بین دو دندان جلویی فک بالا قرار گیرد.

این عامل فیزیکی به عنوان یک مانع عمل کرده و از نزدیک شدن دندان ها به یکدیگر جلوگیری می کند. در نتیجه، یک فاصله مشخص بین دو دندان جلو (معمولاً دندان های ثنایای مرکزی) ایجاد می شود.

عادت های رفتاری نامناسب

برخی عادت های رفتاری طولانی مدت می توانند به تدریج باعث جابجایی دندان ها و ایجاد فاصله شوند:

• مکیدن انگشت شست: این عادت که غالباً در دوران کودکی مشاهده‌می‌شود، با اعمال فشار مداوم و غیرطبیعی به دندان های جلویی، آن ها را به سمت جلو هل داده و منجر به ایجاد یا تشدید دیاستما می شود.
• فشار زبان (تراست زبان): این عادت زمانی رخ می دهد که فرد هنگام بلع یا حتی در حالت استراحت، زبان خود را به جای سقف دهان، به پشت دندان های جلویی فشار می دهد. این نیروی مداوم و مکرر می تواند به مرور زمان دندان ها را از موقعیت طبیعی خود دور کرده و فواصل جدیدی ایجاد کند.

از دست دادن دندان ها یا تحلیل بافت های حمایتی

در برخی موارد هم افرادی برای بستن فاصله بین دندان ها مراجعه می کنند که دندان غائب دارند. قضیه از این قرار است که از دست دادن یک یا چند دندان می تواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم منجر به ایجاد فاصله بین دندان های باقی مانده شود. بعد از کشیدن دندان، دندان های مجاور ممکن است به تدریج به سمت فضای خالی حرکت کرده و در نتیجه فواصل جدیدی بین خود و دندان های دیگر ایجاد کنند.

علاوه بر این، تحلیل لثه و استخوان فک که اغلب نتیجه بیماری های پریودنتال (بیماری های لثه) است، باعث کاهش حمایت از دندان ها می شود. این کاهش حمایت می تواند منجر به لق شدن دندان ها و جابجایی آن ها شود که در نهایت به ایجاد یا گسترش دیاستما منتهی می گردد.

بهترین دندان، دندان طبیعی خود شماست!

رویکرد ما در مجموعه دندانپزشکی آرتمان درمان انجام درمان به صورت محافظه کارانه و با حفظ حداکثری نسج دندان طبیعی است. اگر به دنبال درمانی اصولی، طبیعی ومحافظه کارانه هستید، با همین نگاه میزبان شما در آرتمان درمان هستیم.

02166003625 09021216575

مزایای بستن فاصله بین دندان‌ها

بستن فاصله بین دندان‌ها تنها یک اقدام زیبایی نیست، بلکه تأثیر مستقیم بر سلامت دهان، عملکرد جویدن و حتی اعتمادبه‌نفس فرد دارد. وجود فضا بین دندان‌ها می‌تواند باعث تجمع پلاک‌های میکروبی و باقی‌ماندن ذرات غذا شود و در نتیجه احتمال التهاب لثه یا پوسیدگی در نواحی بین دندانی را افزایش دهد. زمانی که فاصله‌ها بسته می‌شوند، سطوح دندان‌ها تماس طبیعی پیدا می‌کنند و تمیز کردن آن‌ها با مسواک و نخ دندان آسان‌تر می‌شود.

از نظر زیبایی، اصلاح این فواصل باعث هماهنگی لبخند و تناسب بهتر بین دندان‌ها و لب‌ها می‌شود. افرادی که از دیاستما یا فاصله‌های قابل‌مشاهده در ناحیه‌ی جلویی دندان‌های خود رنج می‌برند، معمولاً پس از درمان احساس اعتمادبه‌نفس بیشتری در هنگام صحبت یا لبخند زدن دارند. علاوه بر جنبه‌ی زیبایی، بستن فاصله‌ها می‌تواند به بهبود تلفظ برخی حروف، تنظیم فشارهای وارد بر دندان‌ها در هنگام جویدن و توزیع یکنواخت نیروها در فک کمک کند.

در مجموع، این درمان نه‌تنها باعث ایجاد لبخندی هماهنگ‌تر و طبیعی‌تر می‌شود، بلکه نقش مهمی در حفظ سلامت طولانی‌مدت دندان‌ها و بافت‌های اطراف آن ایفا می‌کند.

روش بستن فاصله بین دندان ها چیست؟

اگر بین دندان هایتان فاصله دارید، خوشبختانه راه های مختلفی برای اصلاح آن وجود دارد:

۱. ارتودنسی دندان

ارتودنسی یکی از مؤثرترین و پایدارترین راه ها برای بستن فاصله بین دندان ها است. (به خصوص وقتی که فاصله زیاد باشد یا همراه با نامرتبی های دیگر دندانی باشد). مزیت اصلی ارتودنسی این است که ریشه دندان ها را به آرامی به موقعیت صحیح حرکت می دهد و در این فرآیند، هیچ تراش یا آسیبی به بافت اصلی دندان وارد نمی شود. ارتودنسی معمولا یا به صورت ثابت انجام می شود یا نامرئی:

ارتودنسی ثابت با سیم و براکت

این روش شامل استفاده از براکت های فلزی یا سرامیکی است که روی سطح دندان ها چسبانده می شوند. سیم های مخصوصی که از این براکت ها عبور می کنند، با اعمال نیروی ملایم و پیوسته، دندان ها را به سمت هم حرکت می دهند. این روش برای فاصله های بزرگ و پیچیده بسیار کارآمد است.

ارتودنسی نامرئی با الاینرهای شفاف

اگر نمی خواهید براکت ها روی دندان هایتان به چشم بیایند، می توانید از الاینرهای شفاف استفاده کنید. این الاینرها که شبیه به پلاک های شفاف هستند، به صورت سفارشی برای هر فرد ساخته می شوند و باید هر دو هفته یک بار تعویض شوند. آن ها دندان ها را به آرامی جابجا کرده و بستن فاصله بین دندان ها را خوشایندتر کرده‌اند.

۲. ونیر کامپوزیت یا سرامیکی

ونیرها گزینه‌ای عالی برای بستن فاصله های کم هستند، به خصوص وقتی که فرد تمایلی به گذراندن دوره طولانی درمان ارتودنسی ندارد. این روش بیشتر جنبه زیبایی دارد و با افزایش حجم دندان ها، فاصله ها را می پوشاند و در واقع ساختار اصلی دندان را تغییر نمی دهد. ما دو نوع ونیر دندانی داریم:

کامپوزیت ونیر

این روش بدون نیاز به تراش زیاد دندان و معمولاً در یک جلسه نسبتا طولانی انجام می شود. مواد کامپوزیتی همرنگ دندان مستقیماً روی سطح دندان قرار گرفته و شکل داده می شوند.

لمینت سرامیکی

این نوع ونیر بادوام تر است و ظاهری بسیار طبیعی تر دارد. برای لمینت سرامیکی، ابتدا یک لایه نازک از مینای دندان تراشیده می شود و سپس از دندان ها قالب گیری می شود. لمینت ها در لابراتوار ساخته شده و در جلسه دوم روی دندان ها چسبانده می شوند.

۳. باندینگ دندان

برای بستن فاصله بین دندان ها با روش باندینگ دندان، از مواد همرنگ دندان (رزین کامپوزیت) استفاده می شود که مستقیماً روی سطح دندان قرار می گیرند. متخصص ترمیمی و زیبایی با هنرمندی خاصی این ماده را شکل داده و با تاباندن نور مخصوص، آن را به دندان می چسباند.

باندینگ برای فواصل کوچک تا متوسط مناسب است و یک روش سریع و کم هزینه محسوب می شود. این روش هم مانند ونیر کامپوزیت، با افزایش حجم دندان، فاصله را از بین می برد.

۴. جراحی فرنوم (فرنکتومی)

اگر علت اصلی فاصله بین دندان های قدامی شما، وجود فرنوم لبی بزرگ یا پایین باشد، انجام یک جراحی مختصر برای برداشتن یا اصلاح آن ضروری است. این جراحی که به آن فرنکتومی می گویند، معمولاً با لیزر یا تیغ جراحی انجام می شود و فرآیند ساده ای دارد. در بسیاری از موارد، برای دستیابی به نتایج پایدارتر و بستن کامل فاصله، این جراحی با درمان ارتودنسی ترکیب می شود.

برای بستن فاصله بین دندان ها، کدام روش برای شما مناسب تر است؟

وقتی صحبت از بستن فاصله بین دندان ها می شود، نمی توان یک نسخه واحد برای همه پیچید. انتخاب بهترین روش درمانی برای شما به عوامل مختلفی بستگی دارد که متخصص ترمیمی و زیبایی یا ارتودنتیست با در نظر گرفتن آن ها، مناسب ترین راهکار را پیشنهاد خواهد داد. بیایید نگاهی دقیق تر به این عوامل بیندازیم:

سن مراجع

سن شما نقش مهمی در انتخاب روش درمان دارد. معمولاً نوجوانان و جوانان گزینه های درمانی بیشتری پیش رو دارند؛ چرا که استخوان های فک آن ها هنوز در حال رشد هستند. و دندان ها راحت تر می توانند جابجا شوند. این گروه سنی به خوبی به درمان های ارتودنسی پاسخ می دهند و نتایج پایدارتری به دست می آورند.

در مقابل، برای بزرگسالان که رشد استخوانی آن ها کامل شده‌است، ممکن است روش هایی مانند ونیر یا باندینگ سریع تر و عملی تر باشند. به خصوص اگر فاصله کم باشد و زمان برایشان اهمیت زیادی دارد.

شدت و محل فاصله (از مهم ترین عوامل تاثیرگذار در بستن فاصله بین دندان ها)

اندازه فاصله بین دندان ها و اینکه این فاصله در کدام قسمت از دهان قرار دارد، در انتخاب روش درمان بسیار تأثیرگذار است. به عنوان مثال:

• برای فاصله های کوچک و جزئی (به ویژه در دندان های قدامی)، روش هایی مثل باندینگ یا ونیر می توانند گزینه هایی سریع و مؤثر باشند. این روش ها با اضافه کردن مواد به دندان، فاصله را می پوشانند.
• اما برای فاصله های بزرگ تر، متعدد، یا در مواردی که همراه با نامرتبی کلی دندان ها هستند، ارتودنسی معمولاً بهترین و جامع ترین راه حل است، زیرا ریشه های دندان ها را به درستی حرکت می دهد و هماهنگی کلی فک و دندان ها را بهبود می بخشد.

میزان سلامت لثه و استخوان فک

سلامت بافت های نگهدارنده دندان (لثه و استخوان فک) برای ما بسیار مهم است. قبل از هرگونه درمان برای بستن فاصله بین دندان ها، دندانپزشک سلامت لثه ها و تراکم استخوان فک را بررسی می کند. اگر لثه ها دچار التهاب یا بیماری باشند (بیماری های پریودنتال) یا استخوان فک تحلیل رفته‌باشد، ابتدا باید این مشکلات درمان شوند.

باید این را در نظر داشت که دندان ها برای جابجایی موفقیت آمیز در ارتودنسی یا حتی انجام ونیر و باندینگ، نیاز به یک پایه محکم و سالم دارند. در برخی موارد، تحلیل استخوان یا لثه می تواند خودش دلیل ایجاد فاصله باشد و در این صورت، درمان اولیه این مشکلات اهمیت بیشتری پیدا می کند.

راهکارهای نگهداری پس از بستن فاصله بین دندان‌ها (ریتینر و مراقبت روزمره)

بستن فاصله بین دندان‌ها پایان مسیر درمان نیست. برای حفظ نتیجه و جلوگیری از بازگشت فاصله، رعایت برخی اصول مراقبتی ضروری است. متخصص شما پس از پایان درمان، بر اساس روش انتخابی (ارتودنسی، ونیر، باندینگ یا جراحی)، دستورالعمل مشخصی برای نگهداری ارائه می‌دهد.

استفاده از ریتینر پس از ارتودنسی

در بیمارانی که فاصله‌ی بین دندان‌ها با ارتودنسی بسته شده است، استفاده از ریتینر نقش حیاتی در پایداری نتیجه دارد. ریتینر می‌تواند ثابت یا متحرک باشد و معمولاً بر اساس وضعیت دهان و دندان، توسط متخصص تعیین می‌شود. هدف از استفاده‌ی ریتینر، حفظ موقعیت جدید دندان‌ها و جلوگیری از بازگشت آن‌ها به حالت اولیه است. بی‌توجهی به استفاده‌ی منظم از ریتینر ممکن است باعث ایجاد فاصله‌ی مجدد میان دندان‌ها شود. رعایت دستورالعمل‌های متخصص در مورد مدت و نحوه‌ی استفاده از ریتینر، تضمین‌کننده‌ی پایداری درمان است.

مراقبت از دندان‌ها پس از باندینگ یا ونیر

در درمان‌هایی که برای بستن فاصله از باندینگ کامپوزیت یا ونیر سرامیکی استفاده شده است، مراقبت روزمره از دندان‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. رعایت بهداشت دهان با مسواک نرم، استفاده از نخ دندان و مراجعه‌های منظم به دندانپزشک، به حفظ سلامت لثه و ماندگاری ترمیم‌ها کمک می‌کند. اجتناب از وارد کردن فشار یا گاز زدن مواد غذایی سخت با دندان‌های جلویی نیز باعث می‌شود دوام کامپوزیت یا سرامیک کاهش پیدا نکند. بررسی دوره‌ای توسط دندانپزشک می‌تواند از بروز شکستگی‌های سطحی یا تغییر رنگ ترمیم‌ها جلوگیری کند.

کنترل عادات رفتاری و مراجعات دوره‌ای

برخی عادت‌ها مانند فشار دادن زبان به دندان‌ها یا مکیدن انگشت در دوران کودکی، می‌توانند باعث باز شدن مجدد فاصله‌ها شوند. شناسایی و اصلاح این عادت‌ها بخش مهمی از نگهداری پس از درمان است. در صورت نیاز، گفتاردرمانی یا تمرین‌های خاص برای اصلاح الگوی بلع و وضعیت زبان پیشنهاد می‌شود. همچنین انجام معاینات منظم دندانپزشکی در ماه‌ها و سال‌های پس از درمان اهمیت دارد؛ زیرا در صورت مشاهده‌ی تغییر جزئی در موقعیت دندان‌ها، مداخله‌ی به‌موقع از بازگشت دیاستما پیشگیری می‌کند.

✅میزان بودجه و انتظارات زیبایی

در مسیر بستن فاصله بین دندان‌ها، سه عامل نقش کلیدی ایفا می‌کنند: بودجه‌ای که در اختیار دارید، سطح انتظاراتتان از نتیجه نهایی، و انتخاب مرکزی که بتواند با نگاهی حرفه‌ای و متعهدانه شما را در این مسیر همراهی کند. روش‌های درمانی مختلف، هزینه‌ها، مدت زمان و نتایج متفاوتی دارند. برای مثال:

• ارتودنسی ممکن است هزینه برتر و زمان برتر باشد، اما نتایجی جامع و پایدار به ارمغان می آورد. (که هم جنبه زیبایی و هم عملکردی دارد.)
• در مقابل، باندینگ معمولاً کم هزینه ترین و سریع ترین گزینه است، اما دوام کمتری دارد.
• ونیرها هم می توانند گزینه هایی با زیبایی عالی باشند، اما هزینه آن ها بر اساس نوع (کامپوزیت یا سرامیک) متفاوت است.

اگر به دنبال مرکزی هستید که در تمام مراحل درمان — از نخستین جلسه مشاوره تا پایان مسیر — بر این اصول تکیه داشته باشد، در آرتمان درمان آماده‌ایم با همین نگاه از شما میزبانی کنیم.

❓پرسش های متداول درباره بستن فاصله بین دندان ها