بررسی درمان ریشه دندان؛ راهی برای حفظ دندان آسیب دیده اما ارزشمند شما
- تـاریـخ:
- دسته بندی: مقالات, مقالات درمان ریشه یا اندو
- نوشته شده توسط آرتمان درمان
- 9 نظر کاربران
فهرست عناوین این نوشتار
به عنوان یک دندانپزشک متخصص عصبکشی یا اندودنتیست، همواره با بیمارانی مواجه میشوم که نگرانیهای زیادی درباره درمان ریشه یا همان عصبکشی دارند. اگر شما هم به فکر درمان ریشه دندان هستید یا دندانپزشکتان این روش را به شما توصیه کرده است، نگران نباشید. در این مقاله، هر آنچه باید درباره این درمان بدانید را به سادهترین شکل ممکن برایتان توضیح میدهم.
خلاصه این مقاله را در جدول زیر بخوانید
| عنوان | توضیحات |
|---|---|
| 🧠 نام علمی درمان | Root Canal Therapy (روت کانال تراپی) یا درمان ریشه |
| ❌نام رایج در بین مردم | عصبکشی دندان (که اصطلاحی نادرست است) |
| 👨⚕️متخصص مربوطه | اندودنتیست (متخصص درمان ریشه دندان) |
| 🦷چه زمانی لازم است؟ | پوسیدگی عمیق، ترک یا ضربه به دندان، عفونت پالپ |
| ⚠️علائم هشداردهنده | درد شدید، حساسیت به گرما و سرما، تورم، آبسه |
| 🛠️مراحل درمان ریشه | بیحسی ایجاد حفره دسترسی حذف پالپ آسیبدیده ضدعفونی کانالها پر کردن کانالها ترمیم نهایی دندان |
| 💉آیا درمان درد دارد؟ | خیر. درمان با بیحسی انجام میشود و بدون درد است |
| ⏱️طول مدت درمان | معمولاً 1 تا 2 جلسه، بسته به شدت آسیب |
| 🧱 ترمیم نهایی | نه همیشه؛ بستگی به میزان آسیب دارد. در برخی موارد بیلداپ کافی است |
| 🧼مراقبتهای بعد از درمان | پرهیز از جویدن غذای سفت، رعایت بهداشت دهان، معاینات منظم |
| ✅درصد موفقیت درمان | بسیار بالا، در صورت انجام توسط متخصص و مراقبت صحیح |
| 🔁امکان شکست درمان؟ | نادر است، اما در برخی موارد به درمان مجدد نیاز است |
| 🧩جایگزین درمان ریشه چیست؟ | کشیدن دندان و جایگزینی با ایمپلنت یا پروتز (با هزینه و تهاجم بیشتر) |
منظور از درمان ریشه یا روت کانال تراپی چیست؟
درمان ریشه یا روت کانال تراپی (Root canal treatment)، یک روش تخصصی دندانپزشکی است که برای حفظ دندانهای آسیبدیده یا عفونی انجام میشود. این درمان زمانی ضرورت پیدا میکند که پالپ دندان (بافت نرم داخلی دندان که شامل عروق خونی و اعصاب است) دچار عفونت یا التهاب شده باشد.
پالپ دندان به دلایلی مانند پوسیدگی عمیق، ترک یا شکستگی دندان و یا وارد آمدن ضربه، ممکن است آسیب ببیند. در چنین شرایطی، عفونت میتواند به بافت اطراف ریشه گسترش پیدا کند و باعث درد، تورم یا حتی آبسه شود. روت کانال تراپی با برداشتن پالپ آسیبدیده، تمیز کردن و ضدعفونی کردن کانالهای ریشه، و در نهایت پر کردن آنها، مانع گسترش عفونت میشود و عملکرد طبیعی دندان را بازمیگرداند.
به بیان سادهتر، روت کانال تراپی یک روش برای حفظ دندان طبیعی شما است، بدون آنکه نیازی به کشیدن دندان و جایگزینی آن باشد. این فرآیند کاملاً مطمئن و علمی است و در صورت مراقبت درست، دندان درمانشده میتواند تا پایان عمر شما کارایی داشته باشد.
معادل درست روت کانال تراپی در زبان فارسی چیست؟
در واقع، معادل صحیح فارسی روت کانال تراپی، همانطور که در متون دندانپزشکی آمده است، درمان ریشه است. متاسفانه در زبان عامیانه، این درمان به اشتباه به عنوان “عصبکُشی” یا “عصبکِشی” شناخته میشود، که این اصطلاحات صحیح نیستند و باعث ایجاد سوء تفاهم میشوند.
برای روشن شدن موضوع، باید بگویم که در درمان ریشه یا همان روت کانال تراپی، هدف اصلی از بین بردن عفونت یا التهابی است که در داخل پالپ دندان (که شامل عصبها و عروق خونی است) به وجود آمده است. برخلاف آنچه که اصطلاح “عصبکُشی” یا “عصبکِشی” نشان میدهد، این درمان هیچگاه به “کشتن عصب” یا “کشیدن عصب” مربوط نمیشود.
به طور سادهتر، در این درمان، ما درواقع عصب و بافت آسیبدیده را خارج میکنیم تا دندان همچنان سالم بماند و نه اینکه عصب را از بین ببریم. بنابراین، استفاده از عبارت “عصبکشی” نه تنها نادرست است، بلکه میتواند موجب اشتباه و درک نادرستی از روند درمان شود.
بهترین دندان، دندان طبیعی خود شماست!
رویکرد ما در مجموعه دندانپزشکی آرتمان درمان انجام درمان به صورت محافظه کارانه و با حفظ حداکثری نسج دندان طبیعی است. اگر به دنبال درمانی اصولی، طبیعی ومحافظه کارانه هستید، با همین نگاه میزبان شما در آرتمان درمان هستیم.
02166003625 09021216575چگونه متوجه شویم که به درمان ریشه نیاز داریم؟
اگرچه تشخیص نهایی بر عهده دندانپزشک است، اما برخی علائم وجود دارند که ممکن است نشاندهنده نیاز به درمان ریشه باشند. اگر درد شدیدی در دندان خود حس میکنید، بهخصوص هنگام جویدن، یا اگر دندانتان به سرما و گرما حساس شده است، احتمالاً دچار مشکلی در پالپ شدهاید. گاهی نیز ممکن است عفونت باعث ایجاد آبسه یا تورم در لثه اطراف دندان شود. در چنین مواردی، روت کانال تراپی میتواند درد شما را تسکین داده و دندان را نجات دهد.
درمان ریشه چگونه انجام میشود؟
اگر قرار است روت کانال تراپی انجام دهید، لازم است بدانید که این فرآیند کاملاً علمی و مطمئن است. بهعنوان اندودنتیست، اجازه بدهید این فرآیند را با جزئیات بیشتری برایتان توضیح دهم تا نگرانیهای شما به حداقل برسد. درمان ریشه دندان شامل چندین مرحله تخصصی است که به ترتیب انجام میشوند تا دندان آسیبدیده ترمیم شده و عملکرد طبیعی خود را باز یابد.
1. بیحسی موضعی
در مرحله اول، دندانپزشک با استفاده از داروهای بیحسی موضعی، ناحیه اطراف دندان آسیبدیده را کاملاً بیحس میکند. این کار باعث میشود که شما هیچگونه دردی حس نکنید و بتوانید بدون استرس روی صندلی دندانپزشکی بنشینید. اگر احساس اضطراب دارید، میتوانید از پزشک بخواهید که روشهای آرامبخش بیشتری مانند سدیشن را استفاده کند.
2. دسترسی به پالپ دندان
پس از بیحسی، با استفاده از ابزارهای دقیق دندانپزشکی، یک حفره کوچک در تاج دندان ایجاد میکنیم. این حفره به ما امکان میدهد تا به محفظه پالپ (بخش داخلی دندان که شامل عروق خونی و اعصاب است) دسترسی پیدا کنیم. دقت در این مرحله بسیار مهم است، زیرا دسترسی به تمامی کانالهای ریشهای بدون آسیب به ساختار سالم دندان، یکی از چالشهای اصلی این فرآیند است.
3. حذف پالپ آسیبدیده
در این مرحله از درمان ریشه دندان، پالپ عفونی یا ملتهب با دقت از داخل کانالها برداشته میشود. این کار با ابزارهای مخصوصی انجام میشود که به ما کمک میکند تمامی بافتهای عفونی را حذف کنیم. این مرحله به کاهش درد و جلوگیری از گسترش عفونت کمک میکند.
4. تمیز کردن و ضدعفونی کانالها
پس از برداشت پالپ، کانالهای ریشه با استفاده از محلولهای ضدعفونیکننده و ابزارهای مخصوص تمیز میشوند. این مرحله تضمین میکند که هیچ اثری از باکتریها یا عفونت در داخل دندان باقی نماند. کانالها همچنین شکلدهی میشوند تا برای پر کردن آماده شوند. دقت در تمیز کردن و شکلدهی کانالها، یکی از عوامل موفقیت بلندمدت درمان است.
5. پر کردن کانالها
پس از اطمینان از تمیزی و ضدعفونی کامل کانالها، آنها با مواد مخصوصی به نام گوتاپرکا پر میشوند. این مواد به جلوگیری از نفوذ دوباره باکتریها به داخل کانالها کمک میکنند. گوتاپرکا یک ماده زیستسازگار است که کانالها را بهطور کامل مهر و موم میکند و از بازگشت عفونت جلوگیری مینماید.
6. ترمیم نهایی دندان
در پایان، حفرهای که برای دسترسی به پالپ ایجاد شده بود، با مواد پرکننده دائمی یا موقت ترمیم میشود. در بسیاری از موارد، برای تقویت دندان و جلوگیری از شکستن آن، از روکش استفاده میکنیم. روکش دندان نه تنها استحکام دندان را افزایش میدهد، بلکه ظاهر طبیعی آن را نیز حفظ میکند.
به نقل از journal of Endodontics
A study published in the Journal of Endodontics indicates that root canal treatment in mature permanent teeth has a success rate of 79.9%. The study identified factors such as previous injury, lesion size, tooth type, and root filling quality as predictors of treatment success.
مطالعهای که در مجله Journal of Endodontics منتشر شده است، نشان میدهد که درمان ریشه در دندانهای بالغ با نرخ موفقیت ۷۹.۹٪ همراه است. این مطالعه عواملی مانند آسیب قبلی، اندازه ضایعه، نوع دندان و کیفیت پرکردگی ریشه را بهعنوان پیشبینیکنندههای موفقیت درمان شناسایی کرده است.
ترمیم نهایی بعد از درمان ریشه، همیشه روکش نیست!
در واقع، یکی از اشتباهات رایج در میان بسیاری از بیماران این است که تصور میکنند پس از درمان ریشه، همیشه باید از روکش استفاده شود. اما حقیقت این است که تصمیم برای استفاده از روکش یا دیگر روشهای ترمیمی بستگی به شرایط دندان و نیاز درمانی بیمار دارد. در بسیاری از موارد، ما میتوانیم دندان درمان ریشه شده را با بیلداپ دندان یا ترمیمهای دیگر بدون نیاز به روکش ترمیم کنیم.
بیلداپ یکی از روشهای موثر برای تقویت دندانهای درمان ریشه شده است. در این روش، دندانپزشک از مواد پرکننده مقاوم مانند کامپوزیتها یا آمالگام برای بازسازی دندان استفاده میکند. این مواد بهخوبی با ساختار دندان هماهنگ میشوند و دندان را تقویت میکنند. در صورتی که دندان آسیب جدی ندیده باشد و بخش زیادی از آن باقیمانده باشد، بیلداپ میتواند گزینهای بسیار مناسب باشد.
آیا درمان ریشه دردناک است؟
یکی از رایجترین سوالاتی که بیماران میپرسند، این است که آیا عصبکشی دردناک است یا نه. خوشبختانه، با پیشرفت فناوریهای دندانپزشکی و استفاده از داروهای بیحسی، این درمان کاملاً بدون درد است. حتی بسیاری از بیماران گزارش میدهند که درد و ناراحتی پس از درمان بسیار کمتر از زمانی است که دندان عفونی بوده است.
چطور از دندان درمان ریشه شده مراقبت کنیم؟
پس از پایان درمان ریشه، رعایت چند نکته ساده میتواند نقش زیادی در موفقیت نهایی درمان و دوام دندان داشته باشد. در چند روز اول، بهتر است از جویدن غذاهای سفت با دندان درمانشده خودداری کنید تا ترمیم بهطور کامل تثبیت شود. رعایت بهداشت دهان و دندان، مسواک زدن منظم و استفاده از نخ دندان برای جلوگیری از تجمع پلاک بسیار مهم است. اگر دندانپزشک برای شما داروی خاصی تجویز کرده است، طبق دستور مصرف کنید تا از بروز التهاب یا عفونت جلوگیری شود. همچنین، حضور در جلسات کنترل و معاینه دورهای کمک میکند تا وضعیت ترمیم و سلامت دندان ارزیابی شود و در صورت نیاز، اقدامات پیشگیرانه بهموقع انجام گیرد.
چه عواملی بر طول عمر دندان درمان ریشه شده تأثیر میگذارند؟
طول عمر دندانی که تحت درمان ریشه قرار گرفته است، به رعایت نکات مختلفی بستگی دارد. مهمترین این عوامل عبارتاند از:
- کیفیت درمان اولیه: هرچه پاکسازی و پرکردن کانالها با دقت بیشتری انجام شود، احتمال بروز عفونت مجدد کمتر خواهد بود.
- ترمیم نهایی مناسب: استفاده از مواد مقاوم و ترمیم دقیق تاج دندان از نفوذ باکتریها جلوگیری کرده و ماندگاری دندان را افزایش میدهد.
- رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان و دهانشویه به پیشگیری از التهاب لثه و آسیب به دندان کمک میکند.
- پرهیز از عادات نادرست: عادتهایی مانند دندانقروچه یا باز کردن در بطری و اجسام سخت با دندان میتواند ساختار دندان را تضعیف کند.
- معاینههای دورهای: مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی وضعیت ترمیم و سلامت دندان درمانشده از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری میکند.
- سلامت کلی بدن و لثهها: بیماریهای لثه یا مشکلات عمومی بدن مانند دیابت کنترلنشده میتواند بر ماندگاری دندان اثر منفی بگذارد.
فراموش نکنیم که نجات دندان طبیعی؛ هدف اصلی روت کانال تراپی است
بسیاری از بیماران از من میپرسند چرا بهجای روت کانال تراپی، دندان را نمیکشیم. پاسخ ساده است: هیچ جایگزینی بهاندازه دندان طبیعی شما ارزشمند نیست. با درمان ریشه، شما میتوانید دندان خود را برای سالهای طولانی حفظ کنید و از عملکرد طبیعی آن لذت ببرید. جایگزینهایی مانند ایمپلنت یا پروتز، اگرچه مؤثر هستند، اما هیچگاه راحتی و کارایی دندان طبیعی را ندارند.
آیا ممکن است روت کانال تراپی موفقیتآمیز نباشد؟
اگرچه درمان ریشه درصد موفقیت بالایی دارد، اما در برخی موارد ممکن است نیاز به درمان مجدد باشد. عفونت مجدد دندان، ترکهای دندانی که قابل مشاهده نیستند، یا مشکلات در پر کردن کانالها میتوانند از دلایل این موضوع باشند. اما نگران نباشید، در صورت بروز این مشکلات، راهحلهای جایگزین وجود دارند.
چه زمانی به درمان ریشه مجدد نیاز است؟
در برخی موارد، ممکن است پس از گذشت مدتی از درمان ریشه، علائمی مانند درد، تورم یا حساسیت مجدد در همان دندان ظاهر شود. این وضعیت معمولاً بهدلیل باقیماندن عفونت در کانالها، نفوذ باکتریها از ترمیم نهایی ناقص، یا ایجاد ترکهای ریز در دندان رخ میدهد. در چنین شرایطی، نیاز به درمان ریشه مجدد (Retreatment) وجود دارد. در این روش، مواد پرکننده قدیمی از کانالها خارج شده، دندان دوباره تمیز و ضدعفونی میشود و با دقت بیشتری پر میگردد. هدف از درمان ریشه مجدد، حفظ دندان و جلوگیری از نیاز به کشیدن آن است؛ بهویژه زمانی که ساختار اصلی دندان هنوز سالم و قابل نگهداری باشد.
👋 برای آگاهی بیشتر از روند درمان بیماریهای ریشه، مطالعه سایر مقالات وبسایت آرتمان درمان توصیه میشود.
راهنمای کاهش استرس و اضطراب قبل از درمان ریشه دندان
مراقبت های بعد از درمان ریشه دندان
۶ ویژگی بهترین متخصص درمان ریشه در غرب تهران
عوارض عصب کشی نکردن دندان | چرا نباید درمان را به تعویق انداخت؟
✅به دندانهایتان فرصت زندگی بدهید
در مجموعه دندانپزشکی آرتمان درمان، همواره رویکرد ما بر درمانهای محافظهکارانه و حفظ حداکثری دندان طبیعی استوار است. در مجموعه آرتمان درمان، ما همواره تلاش میکنیم که با استفاده از جدیدترین تکنیکها و تجهیزات، درمانی انجام دهیم که به حفظ حداکثری دندان طبیعی شما کمک کند. برای ما، مهم است که هر دندان با حداکثر مراقبت و دقت نجات داده شود و شما از لبخندی سالم و طبیعی بهرهمند شوید.
❓پاسخ به سوالات رایج در مورد درمان ریشه دندان
آیا درمان ریشه باعث از بین رفتن کامل عصب دندان میشود؟
خیر. هدف درمان ریشه حذف بافت پالپ عفونی است، ولی عصبکشی به معنای کشتن عصب به شکل عامیانه نادرست است.
بعد از درمان ریشه چقدر طول میکشد تا درد دندان از بین برود؟
ممکن است چند روز حساسیت یا درد خفیف داشته باشید که با مسکنهای معمول برطرف میشود.
اگر درمان ریشه انجام نشود، چه مشکلی پیش میآید؟
عفونت داخل دندان گسترش مییابد و ممکن است باعث درد شدید، تورم و از دست دادن دندان شود.
درمان ریشه چقدر موفق است؟ آیا ممکن است دوباره مشکل ایجاد شود؟
بیش از ۹۰٪ موارد موفق هستند، اما در برخی شرایط ممکن است نیاز به درمان مجدد باشد.
هزینه درمان ریشه چقدر است و آیا تحت پوشش بیمه است؟
هزینهها بسته به دندان و نوع درمان متفاوت است. برخی بیمهها بخشی از هزینه را پوشش میدهند.
درمان ریشه چند جلسه طول میکشد؟
معمولاً ۱ تا ۲ جلسه، گاهی بیشتر بسته به پیچیدگی مورد.
آیا درمان ریشه برای همه دندانها مناسب است؟
بیشتر دندانها قابل درمان هستند، اما در مواردی که آسیب شدید باشد، کشیدن دندان ممکن است بهتر باشد.
چه مراقبتهایی باید بعد از درمان ریشه انجام دهم؟
رعایت بهداشت دهان، پرهیز از جویدن غذاهای سفت و مراجعه به دندانپزشک برای معاینات دورهای.
دریافت مشاوره و نوبت آنلاین
فیلد های "*" اجباری هستند
مقالات مرتبط
پانسمان دندان عصب کشی شده تا چه زمانی باید باقی بماند؟
پانسمان دندان عصب کشی شده یکی از مراحل مهم و
برای یافتن بهترین کلینیک دندانپزشکی به این نکات نیاز دارید
در مسیر انتخاب بهترین کلینیک دندانپزشکی، صرفاً تکیه بر نام
آمپول بی حسی دندان؛ هر آنچه باید بدانید
برای بسیاری از بیماران، بزرگ ترین دغدغه در زمان مراجعه
9 دیدگاه در “بررسی درمان ریشه دندان؛ راهی برای حفظ دندان آسیب دیده اما ارزشمند شما”
سلام من یک دندان آسیا بالا انتها دارم که ۱۰-۱۵ سال پیش روتکانال شده ، از نخ دندون زیاد استفاده کردم یه مدت عفونت داد ، دکتر میگه یه کم جابجا شده چون عفونت داده باید آنتی بیوتیک بخوری بعد ۴روز بیاژ کامل بکشمش ) یعنی تو اتریش خیلی دکترها دوست دارن بکشن تا معالجه کنن 😂😂) بعنی نمیشه دوباره روتکانال ترمیم کرد ؟؟!!! اینها دست به کشیدنشون خوبه 😩😩😩😩
ممنونم از سرزمینهای دور دعاتون میکنم
با سلام، رادیوگرافی دندان حتما باید بررسی شود تا بتوان تشخیص داد که آیا روت کانال مجدد دندان قابل انجام است یا خیر. عکس رادیوگرافی خود را ارسال نمایید تا متخصص درمان ریشه بتوانند دقیق تر تشخیص داده و راهنمایی کنند. سلامت باشید
سلام خسته نباشید . من یه دندون داشتم که قبلا ترمیم شده بود . چند وقت پیش یه قسمت خیلی کوچولو از دندان شکست و بعد از اون خیلی خفیف درد میکرد . به دندان پزشک مراجعه کردم و ازم opg و عکس تک دندانی گرفتن و گفتن ممکنه نیاز به عصب کشی باشه . من خیلی از عصب کشی میترسم . آیا موقع عصب کشی و داخل مطب قراره درد داشته باشم ؟ و مورد دوم اینکه همیشه دندونی که عصب کشی میشه حتما روکش میشه یا حتما در بیشتر از یک جلسه انجام میشه ؟ در جلسه های بعدی هم قراره درد بکشم ؟ توروخدا جواب بدین من خیلی میترسم . پ.ن : شما نمیدونید با فوبیا دندان پزشکی چجور باید از بین ببرم هروقت کار دندون پزشکی دارم زندگی برای من جهنم میشه . پیشاپیش از پاسخگویی شما ممنونم
با سلام، قبل از انجام درمان ریشه، ابتدا بی حسی انجام می شود و سپس کاملا بدون درد درمان انجام می شود. شما نه در جلسه ی انجام درمان ریشه و نه در جلسات بعدی دردی نخواهید داشت. مطمئن باشید تجریه ی درمان بدون درد، ترس شما را از بین خواهد برد.
دندانی که درمان ریشه می شود لزوما نیاز به روکش ندارد. در بسیاری از مواقع می توان در یک جلسه دندان را بیلداپ کرد که در این حالت، هم از نظر بیومکانیک دندان در مقابل نیروهای وارده مقاومت می کند و هم بافت سالم باقی مانده آن حفظ می شود. سلامت باشید
باسلام، سوالم اینه که دکتر من پس از روت کانال همیشه آنتی بیوتیک تجویز میکنه، و این باعث ناراحتی معده در من میشه، اگه مصرف نکنم، اتفاق خاصی میافته؟
با سلام، معمولا پس از روت کانال تراپی نیازی به تجویز آنتی بیوتیک نیست اما شاید شرایط درمان به نحوی بوده که دندانپزشکتان این تجویز را صلاح دانسته اند. قبل از تصمیم جهت عدم مصرف دارو، حتما با دندانپزشکتان مشورت بفرمایید. سلامت باشید
سلام من دندونمو چن روزه عصب کشی کردم ولی با غذا خوردن درد میگیره طبیعیه یا هنوز عصبش ممکنه باقی مونده باشه؟
با سلام،
بعد از درمان ریشه دندان، درد حین غذا خوردن و هنگام فشار روی دندان طبیعی است.
سلام، وقتتون بخیر
من یه دندون دارم که یکی از دیواره هاش ریخته و چند وقته بالاش جوش میزنه و چرک خارج میشه. راستش خیلی مشغله دارم و تا بعد از عید نمی تونم برم دکتر. این دندون باید عصب کشی بشه، درسته؟ چکار کنم فعلا درد نگیره؟