آشنایی با انواع روکش دندان (از روکش موقت تا تمام سرامیک و زیرکونیومی)

برخی دندان‌ها به‌سادگی و با پر کردن معمولی ترمیم می‌شوند، اما در مواردی که آسیب گسترده باشد، دندان‌پزشک ناچار است از درمان ریشه و روکش استفاده کند. این مقاله به بررسی روش‌های بازسازی دندان و معرفی انواع روکش دندان می‌پردازد تا با جنس و کاربرد هر یک آشنا شوید.

🔍 مقایسه جامع انواع روکش دندان 🦷 | انتخاب هوشمندانه برای لبخندی زیبا😄

نوع روکش 🦷	جنس	کاربردها ✅	مزایا 🌟	معایب ⚠️
تمام سرامیک (Porcelain)	سرامیک خالص	دندان‌های جلویی (قدامی)	زیبایی بالا، بدون فلز، مناسب برای افراد با آلرژی فلزی	استحکام کمتر نسبت به زیرکونیا
زیرکونیا (Zirconia)	دی‌اکسید زیرکونیوم	همه دندان‌ها	استحکام بالا 💪، زیبایی مناسب، زیست‌سازگار	نیاز به تراش بیشتر، قیمت بالا 💰
فلز-سرامیک (PFM)	فلز + سرامیک	دندان‌های عقبی و جلویی	ترکیب استحکام و زیبایی، کاربرد گسترده	احتمال تیرگی لبه لثه، حساسیت فلزی
E-Max	لیتیوم دی‌سیلیکات	بیشتر دندان‌ها به‌ویژه جلو	شفافیت بالا ✨، استحکام عالی، نیاز به تراش کم	گران‌قیمت، کمتر در دسترس
روکش طلا	آلیاژ طلا	دندان‌های عقب	بسیار بادوام، زیست‌سازگار 🪙	ظاهر فلزی نامناسب، نیاز به تراش زیاد
استیل ضد زنگ (S.S)	فولاد ضدزنگ	دندان شیری، روکش موقت بزرگسالان	مقرون‌به‌صرفه، مقاوم برای کودکان	ظاهر فلزی، زیبایی کم
روکش موقت	آکریل یا استیل	موقتی تا آماده‌شدن روکش دائم	قابل برداشتن، محافظ دندان تراش‌خورده	دوام پایین، ظاهر ضعیف‌تر

روکش دندان چیست؟

روکش دندان (Dental Crown) نوعی پروتز است که دندان‌پزشک برای ترمیم دندان‌هایی با تاج آسیب‌دیده به کار می‌برد. معمولاً پس از درمان ریشه، برای تقویت دندان و جلوگیری از شکستگی، روکش روی دندان قرار می‌گیرد. همچنین در درمان‌های ایمپلنت و بریج، روکش به‌عنوان بخش نهایی و ظاهر دندان عمل می‌کند.

روکش‌های دندانی علاوه بر بازگرداندن استحکام به دندان‌های ضعیف، ظاهر طبیعی آن‌ها را از نظر زیبایی، شکل و اندازه نیز بازیابی می‌کنند. دندان‌پزشک با استفاده از چسب یا سِمان مخصوص، روکش را روی دندان تراشیده شده نصب می‌کند، به طوری که روکش تا نزدیکی خط لثه را می‌پوشاند. برای آشنایی بیشتر با انواع روکش دندان، ادامه مقاله را مطالعه کنید.

در چه مواقعی باید از انواع روکش دندان استفاده کنیم؟

روکش‌های دندانپزشکی کاربردهای متنوعی دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• دندان‌پزشکان از روکش برای محافظت از دندان‌های ضعیف، به‌ویژه دندان‌هایی که پوسیدگی دارند، در برابر شکستگی استفاده می‌کنند.
• روکش‌ها به بازسازی و ترمیم دندان‌های شکسته یا به شدت پوسیده کمک می‌کنند.
• روکش‌ها به ثابت نگه‌داشتن پل یا بریج دندان‌پزشکی در جای خود یاری می‌رسانند.
• از روکش‌ها برای اصلاح شکل نامناسب یا تغییر رنگ شدید دندان‌ها استفاده می‌شود.
• دندان‌پزشکان روکش را برای پوشاندن ایمپلنت‌ها به کار می‌برند.
• در برخی موارد، روکش‌ها به عنوان بخشی از فرایند اصلاح طرح لبخند کاربرد دارند.

کابرد روکش در دندانپزشکی کودکان چیست؟

از روکش‌های دندانی همچنین برای محافظت از دندان‌های کودکان استفاده می‌شود. برخی از کاربردها و استفاده‌های روکش در کودکان عبارتند از:

• حمایت از دندان‌هایی که دچار پوسیدگی شده‌اند اما امکان پرکردن آن‌ها وجود ندارد.
• جلوگیری از گسترش پوسیدگی، به ویژه زمانی که کودک نتواند به‌خوبی بهداشت دهان و دندان را رعایت کند.
• پیشگیری از نیاز کودک به بی‌حسی یا بیهوشی مکرر در صورت ترمیم‌های دندانی مکرر.

انواع روکش دندان کدام‌اند؟

روکش‌های دندان انواع مختلفی دارند که هر کدام از جنس خاصی ساخته شده و برای کاربردهای متفاوتی استفاده می‌شوند. رایج‌ترین انواع روکش دندان شامل موارد زیر هستند که در ادامه هر یک به‌تفصیل توضیح داده شده‌اند:

روکش تمام سرامیک (Porcelain Crown)

دندان‌پزشکان برای ساخت روکش تمام سرامیک تنها از سرامیک استفاده می‌کنند و هیچ ماده دیگری، به‌ویژه فلز، در آن به کار نمی‌برند. به همین دلیل، این روکش‌ها در طول زمان رنگ طبیعی و هم‌رنگ دندان را حفظ می‌کنند و هیچ حاشیه تیره‌ای در خط لثه دیده نمی‌شود. دندان‌پزشکان معمولاً از این نوع روکش برای ترمیم و بازسازی دندان‌های قدامی استفاده می‌کنند، چرا که این دندان‌ها در طرح لبخند بیشتر دیده می‌شوند.

روکش‌های تمام سرامیک از نظر رنگ طبیعی‌تر و زیباتر از سایر انواع روکش‌ها هستند و برای افرادی که به فلزات یا آلیاژهای فلزی حساسیت دارند، گزینه‌ای مناسب‌تر محسوب می‌شوند.

روکش دندان زیرکونیا

دندان‌پزشکان روکش دندان زیرکونیا را از دی‌اکسید زیرکونیوم می‌سازند؛ ماده‌ای زیست‌سازگار که به‌خاطر استحکام و دوام بالا شناخته شده است. این روکش‌ها از نظر زیبایی و عملکرد بسیار مناسب‌اند و امروزه یکی از رایج‌ترین انواع روکش‌های دندانی محسوب می‌شوند.

مزایای روکش دندان زیرکونیا

• قدرت: روکش‌های زیرکونیا در برابر شکستگی مقاومت بسیار بالایی دارند و برای دندان‌های جلو و عقب مناسب هستند.
• زیبایی‌شناسی: این روکش‌ها ظاهر دندان‌های طبیعی را به‌خوبی تقلید می‌کنند و لبخندی طبیعی و جذاب ایجاد می‌کنند.
• زیست‌سازگاری: ماده زیرکونیا زیست‌سازگار است و احتمال واکنش‌های آلرژیک یا تحریک لثه را کاهش می‌دهد.

معایب روکش دندان زیرکونیا

• کاهش دندان: دندان‌پزشکان برای نصب روکش زیرکونیا معمولاً باید مقدار بیشتری از ساختار دندان را تراش دهند.
• هزینه: هزینه ساخت و نصب روکش زیرکونیا نسبت به برخی دیگر از انواع روکش‌ها بیشتر است

بهترین دندان، دندان طبیعی خود شماست!

رویکرد ما در مجموعه دندانپزشکی آرتمان درمان انجام درمان به صورت محافظه کارانه و با حفظ حداکثری نسج دندان طبیعی است. اگر به دنبال درمانی اصولی، طبیعی ومحافظه کارانه هستید، با همین نگاه میزبان شما در آرتمان درمان هستیم.

02166003625 09021216575

روکش فلز سرامیک (Porcelain Fused to Metal Crown)

دندان‌پزشکان در ساخت روکش فلز سرامیک (PFM) از ترکیب فلز و سرامیک استفاده می‌کنند. در این نوع روکش، یک لایه سرامیک روی لایه‌ای از فلز پوشانده می‌شود. روکش‌های فلز سرامیک استحکام بالایی دارند و در عین حال ظاهر سفید و همرنگ دندان را ارائه می‌دهند. دندان‌پزشکان معمولاً از این روکش‌ها برای ترمیم دندان‌های پیش‌کناری و دندان‌های خلفی استفاده می‌کنند.

روکش دندان E-Max

دندان‌پزشکان روکش‌های E-Max را از بلوک سرامیک لیتیوم دی سیلیکات می‌سازند که به استحکام و زیبایی استثنایی شهرت دارد. این روکش‌ها دوام بالایی دارند و پس از نصب، ظاهر بسیار طبیعی ایجاد می‌کنند.

مزایای روکش دندان E-Max

• استحکام: روکش‌های E-Max قدرت و مقاومت بسیار خوبی در برابر شکستگی دارند و برای دندان‌های جلو و عقب مناسب هستند.
• زیبایی: این روکش‌ها شفافیت بالایی دارند و شباهت زیادی به دندان‌های طبیعی ارائه می‌دهند.
• حداقل آماده‌سازی: دندان‌پزشکان برای نصب این روکش‌ها باید کمترین میزان از نسج دندان را کاهش دهند.

معایب روکش دندان E-Max

• هزینه: معمولاً هزینه روکش‌های E-Max نسبت به سایر گزینه‌ها بیشتر است.
• دسترسی محدود: این روکش‌ها ممکن است در همه مطب‌ها یا لابراتوارهای دندان‌سازی به راحتی در دسترس نباشند.

روکش دندان طلا

دندان‌پزشکان از روکش‌های طلا برای ترمیم دندان‌ها استفاده می‌کنند که دهه‌ها سابقه کاربرد دارند و به خاطر دوام و سازگاری زیستی‌شان شناخته شده‌اند. این روکش‌ها از آلیاژ طلا ساخته شده‌اند و ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند.

مزایای روکش دندان طلا

• دوام بالا: روکش‌های طلا مقاومت بسیار بالایی دارند و می‌توانند سال‌ها بدون آسیب باقی بمانند.
• زیست سازگاری: بافت لثه طلا را به خوبی تحمل می‌کند و احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک بسیار کم است.

معایب روکش دندان طلا

• ظاهر فلزی: روکش‌های طلایی ظاهر مشخص و فلزی دارند که ممکن است برای دندان‌های جلویی زیبایی مطلوبی نداشته باشند.
• تراش دندان: برای نصب روکش طلا باید میزان قابل توجهی از دندان تراشیده شود که ممکن است برای برخی بیماران ناخوشایند باشد.

روکش دندان استیل ضد زنگ (S.S Crown)

روکش‌های فولادی ضد زنگ معمولاً برای دندان‌های شیری کودکان یا به عنوان روکش‌های موقت برای بزرگسالان کاربرد دارند. این روکش‌ها راه‌حلی بادوام و مقرون به صرفه محسوب می‌شوند.

مزایای روکش دندان استیل ضد زنگ

• دوام: روکش‌های فولادی ضد زنگ مقاومت بالایی در برابر سایش دارند و می‌توانند نیروهای جویدن در دندان‌های شیری را به خوبی تحمل کنند.
• مقرون به صرفه: این روکش‌ها گزینه‌ای اقتصادی‌تر نسبت به سایر انواع روکش‌ها محسوب می‌شوند.

معایب روکش دندان استیل ضد زنگ

• زیبایی‌شناسی: ظاهر فلزی روکش‌های استیل ضد زنگ ممکن است برای دندان‌های قابل مشاهده نامطلوب باشد.
• عملکرد محدود: این روکش‌ها عمدتاً به‌صورت موقت استفاده می‌شوند و زیبایی و دوام گزینه‌های دائمی را ندارند.

روکش موقت دندان

روکش‌ها از نظر مدت زمان استفاده به دو دسته دائمی و موقت تقسیم می‌شوند. روکش‌های موقت معمولاً در دو حالت کاربرد دارند: اولین حالت زمانی است که دندان شیری کودکان آسیب دیده باشد. در این شرایط، با استفاده از روکش استیل ضد زنگ، تا زمان رویش دندان دائمی، دندان شیری آسیب‌دیده محافظت می‌شود.

در حالت دوم، بزرگسالان پس از انجام فرآیندهایی مانند درمان ریشه یا ترمیم دندان با پوسیدگی گسترده، از روکش موقت استفاده می‌کنند. این روکش تا زمانی که نمونه دائمی از لابراتوار دندانسازی آماده شود، روی دندان نصب می‌ماند. پس از آماده شدن روکش دائمی، روکش موقت برداشته شده و نمونه دائمی جایگزین می‌شود. معمولاً روکش موقت در مطب متخصص ترمیمی و زیبایی گذاشته می‌شود و جنس آن از آکریل یا استیل ضد زنگ است.

مزایای روکش موقت دندان

• محافظت: از دندان تراش خورده تا زمان آماده شدن روکش دائمی محافظت می‌کند.
• برداشته شدن آسان: بدون آسیب به دندان زیرین به راحتی جدا می‌شود.

معایب روکش موقت

• دوام محدود: برای استفاده بلندمدت طراحی نشده و ممکن است ترک بخورد یا بشکند.
• زیبایی شناسی: ظاهر آن به زیبایی روکش دائمی نیست.

اگر دوست داری، می‌توانم کل بخش روکش موقت را به صورت یکپارچه و رسمی‌تر هم بازنویسی کنم.

✅بهترین جنس روکش دندان چیست؟

انتخاب بهترین روکش دندان به معیارهای مختلفی بستگی دارد، اما بهترین گزینه روکشی است که به بافت دندان کمترین آسیب را برساند. به طور کلی، روکش‌های تمام سرامیک برای دندان‌های قدامی و روکش‌های زیرکونیا، تمام فلز یا فلز سرامیک برای دندان‌های خلفی گزینه‌های مناسبی هستند. اگر به دنبال مرکزی هستید که در تمام مراحل درمان (از نخستین جلسه مشاوره تا پایان مسیر) بر این اصول محافظه کارانه تکیه داشته باشد، در آرتمان درمان آماده‌ایم با همین نگاه از شما میزبانی کنیم.

❓پاسخ به سوالات رایج در مورد انواع روکش دندان

📚منابع

www.nidcr.nih.gov
ada.org
thejpd.org