چرا دندانم لق می­شود؟ چگونه این مشکل را درمان کنم؟

لق شدن دندان در یک کودک، غالباً نشان­ دهنده ­ی رشد سالم اوست. با این­ حال، هنگامی که فرد پا به دوره ­ی بزرگسالی بگذارد، لق­ شدن دندان دیگر یک پدیده ­ی عادی محسوب نمی ­شود. لق شدن دندان در بزرگسالی می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل دهانی-دندانی باشد که می‌تواند منجر به از دست رفتن دندان شود.

برخی از علل لق شدن دندان در بزرگسالان به سبک زندگی و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان مرتبط است اما در سایر موارد در صورت لق شدن دندان در بزرگسالی نیاز به مراقبت متخصص دندانپزشکی است که دندان را از افتادن حفظ کند، آن را بیرون بکشد، و یا یک ایمپلنت یا پل را جایگزین آن کند.

🦷 جدول علمی علل، علائم، اقدامات و توصیه‌های پیشگیرانه برای لق‌شدن دندان در بزرگسالان

🔍 عامل	⚠️ علائم یا پیامدها	🛠️ اقدامات پیشنهادی	✅ توصیه‌ پیشگیرانه
🦠 بیماری لثه (پریودنتیت)	التهاب، خونریزی، تحلیل لثه، بوی بد دهان، لق شدن دندان	جرم‌گیری، لایه‌برداری ریشه، دارو، جراحی	مسواک منظم، نخ دندان، چکاپ دندان‌پزشکی
🤰 حاملگی	لق‌شدن گذرا، درد، حساسیت لثه	ویزیت دندانپزشک، رعایت بهداشت، اطمینان از سلامت لثه	چکاپ دندانی در دوران بارداری، حفظ بهداشت دهان
💥 آسیب یا ضربه	دندان ترک‌خورده، درد فک، لق‌شدگی ناگهانی	مراجعه فوری به دندانپزشک، استفاده از محافظ دهان	استفاده از محافظ دهان هنگام ورزش
😬 دندان‌قروچه (براکسیزم)	ساییدگی دندان‌ها، درد فک، سردرد صبحگاهی	نایت‌گارد، کاهش استرس، ارزیابی توسط دندانپزشک	استفاده از نایت‌گارد شبانه، کنترل استرس
🦴 پوکی استخوان	کاهش تراکم فک، لق شدن دندان، احتمال شکستگی دندان‌ها	بررسی داروها، مکمل کلسیم و D، معاینه منظم پزشکی و دندانی	مصرف ویتامین D و کلسیم، ورزش منظم، ترک دخانیات
💊 عوارض دارویی	نکروز استخوانی نادر، درد فک، لق‌شدگی	مشاوره پزشکی قبل از درمان تهاجمی، انتخاب درمان‌های ایمن	بررسی داروها با پزشک، پرهیز از درمان‌های سنگین دندانی بدون مشورت

موارد درمانی برای لق ­شدن دندان

راه ­های درمانی مختلفی هستند که می ­توانند موثر باشند، و انتخاب بهترین گزینه از میان آن­ها به علت لق ­شدن دندان بستگی دارد.

بعضی از راه­های درمانی عبارتند از:

• جرم­گیری (اسکیلینگ) و لایه­ برداری ریشه: این شکل از عملِ پاکسازی عمقی می­تواند بیماری‌های لثه‌ای را که ممکن است سبب لق شدن دندان در بزرگسالی شوند را درمان کند.
• استفاده از داروها یا محلول‌های ضد عفونی کننده دهان: این موارد می­توانند به لثه­ های عفونت­ یافته در بهبود و مقابله با باکتری­های دهان کمک کنند.
• جراحی: هدف انجام جراحی، حذف بافت لثه ­ای ملتهب و بخش استخوانی آسیب دیده است که در نتیجه عفونت و التهاب لثه دچار آسیب شده‌اند.
• پیوندهای استخوانی: می­ توانند به بازسازی استخوان ازدست رفته به­ خاطر بیماری لثه ­ای کمک کنند.
• تجهیزات دندان پزشکی مثل تراشه ­های دندان­ گیر (bite splints): این وسایل می ­توانند آسیب ناشی از ساییدن دندان را کاهش دهند.

اگر دندانی را در نتیجه لق شدن آن در بزرگسالی از دست دادیم، راهکار چیست؟

چنانچه یک دندان لق بیفتد، دندانپزشک ممکن است استفاده از پل یا ایمپلنت دندانی را پیشنهاد کند.

پُل (بریج) دندانی نوعی تاج است که بر روی دندان­ های دوطرفِ دندان افتاده جای می­گیرد. در نتیجه پلی در بین دو دندان سالم ایجاد می­شود، و این دو توسط یک دندان مصنوعی و پروتزی که به­ جای دندان افتاده نشسته است، به ­هم وصل می­ شوند.

ایمپلنت دندانی هم شامل یک دندان و ریشه ­ی مصنوعی است که به استخوان فک متصل می­گردد.

 با استفاده از روش‌های درمانی مذکور می‌توان دندان از دست رفته را جایگزین کرد اما ضروری است که علت زمینه ­ای از دست رفتن دندان را درمان کرده و گام­ های لازم را برای جلوگیری از آسیب بیشتر برداریم.

دلایل لق­ شدن دندان در بزرگسالان

عواملی که سبب لق شدن دندان در بزرگسالی می‌شوند، عبارتند از  :

بیماری‌های لثه

بیماری لثه­ که با نام پریودونتیت (پیوره) نیز شناخته می­شود، شامل التهاب و عفونت لثه­ ها است. این بیماری ممکن است به ­دلیل عادات بهداشتی ضعیف دندان رخ دهد.

حدود 40 درصد از مردم دچار این بیماری هستند؛ و حدود 70 درصد از موارد افتادن دندان، به ­دلیل این عارضه اتفاق می­افتد.

در صورتی که مسواک زدن و استفاده از نخ دندان، پلاک ­ها را رفع نکند، امکان دارد که لثه‌ها دچار التهاب شوند. پلاک دارای باکتری است؛ به ­دندان می­ چسبد و در طول زمان سخت می­ گردد. این در هم تنیده شدن بافت پلاک دندان به حدی  است که فقط یک متخصص دندانپزشکی می‌تواند آن را پاک کند.

پلاک سخت ­شده یا تارتار، باعث می­شود که لثه­ ها از دندان­ها فاصله بگیرند و شکاف­ هایی به وجود آورند که لثه در این شکاف‌ها دچار عفونت می‌شود.

با گذشت زمان، این فرایند می ­تواند استخوان و بافت پشتیبانی ­کننده ­ی ریشه دندان را تجزیه کند و منجر به لق ­شدن دندان شود.

سایر نشانه ­های بیماری‌های لثه عبارتند از: 

• حساس بودن، قرمزی، دردناک بودن، و ورم لثه­ ها
• خونریزی لثه­ ها در هنگام مسواک زدن
• تحلیل رفتن لثه­
• تغییر در نحوه­ ی جای­ گیری دندان ­ها در کنار هم

چه اقداماتی باید انجام داد

هر فردی که متوجه نشانه ­های بیماری لثه ­ای شد، باید فورا به یک دندانپزشک مراجعه نماید. شناسایی و درمان زودهنگام می­تواند از افتادن دندان جلوگیری کند.

بهترین دندان، دندان طبیعی خود شماست!

رویکرد ما در مجموعه دندانپزشکی آرتمان درمان انجام درمان به صورت محافظه کارانه و با حفظ حداکثری نسج دندان طبیعی است. اگر به دنبال درمانی اصولی، طبیعی ومحافظه کارانه هستید، با همین نگاه میزبان شما در آرتمان درمان هستیم.

02166003625 09021216575

حاملگی

میزان بالای استروژن و پروژسترون درطول بارداری هم می‌تواند استخوان ­ها و بافت ­های درون دهان را تحت تاثیر قرار دهد.

افزایش مقدار این هورمون ­ها می ­تواند در بافت ­های اطراف دندان (پریودنشیوم)[تغییر ایجاد کنند؛ با تغییریافتن پریودنشیوم، احتمال دارد که یک یا چند دندان لق شوند.

چه اقداماتی باید انجام داد

تغییرات مربوط به این بخش از بدن معمولا پس از حاملگی رفع خواهند شد و دلیلی برای نگرانی نیستند. با این­ وجود، لازم است هر فردی که در هنگام بارداری دچار درد یا لق­ شدگی دندان می­ شود توسط یک دندانپزشک ویزیت شود تا از عدم وجود بیماری­ لثه­ ای و سایر مشکلات سلامتی دهان اطمینان حاصل کند.

به ­عقیده ­ی انجمن دندانپزشکی آمریکا و کنگره ­ی متخصصان بیماری ­های زنان و زایمان آمریکا، انجام چک-آپ­ های دندان، پاکسازی و اشعه­ ی ایکس برای افراد حامله مضر نیستند.

در حقیقت به دلیل وجود ارتباط احتمالی میان بیماری لثه ­ای و زایمان زودرس، افراد حامله باید مرتبا به دندانپزشک مراجعه کنند.

آسیب به دندان و لق شدن دندان

دندان­ های سالم، مقاوم هستند؛ اما در اثر برخوردی مثلا ناشی از یک ضربه به صورت یا تصادف اتومبیل امکان دارد به دندان­ ها و بافت احاطه ­کننده­ ی آن آسیب برسد. نتیجه ­ی این آسیب می­تواند لق یا لپ ­پر شدن دندان باشد.

به­ طور مشابهی، دندان قروچه­ کردن در هنگام استرس یا ساییدن دندان ­ها در طول شب هم ممکن است باعث فرسایش بافت ­ها و لق ­شدن دندان شود.

بسیاری افراد از وجود عادت­ قروچه­ کردن یا ساییدن دندان ­ها در خود بی­ خبر هستند؛ تا زمانی که این عادت منجر به درد در فک‌ های بیمار شود. یک دندانپزشک ممکن است بتواند قبل از آن­که دندان­ ها دچار آسیب دائم گردند، مشکل را شناسایی کند.

چه اقداماتی باید انجام داد

هر فردی که مشکوک می ­باشد صدمه­ ای منجر به آسیب رسیدن به ریشه دندان­ هایش شده است، باید فورا به دندانپزشک مراجعه کند. به­ عنوان نمونه آسیب ­های ورزشی، تصادفات، و افتادن می ­توانند باعث صدمه زدن به دندان­ ها شوند.

پوکی استخوان

پوکی استخوان عارضه­ ای است که باعث ضعیف و اسفنجی (متخلخل) شدن استخوان­ها می­شود. بنابراین، حتی ضربه­ ها و برخوردهای جزئی نیز می ­توانند منجر به شکستن استخوان­ها شوند.

اگرچه پوکی استخوان بیشتر ستون فقرات، لگن و مچ­ دست­ها را تحت تاثیر قرار می­دهد، اما می­ تواند به استخوان­ های درون فک که از دندان ­ها پشتیبانی می­ کنند نیز آسیب برساند.

با کاهش تراکم استخوان­های فک، دندان ­ها ممکن است که لق شوند و بیفتند. موسسه­ ی ملی سلامت (NIH) همچنین راجع به ارتباط احتمالی میان از دست رفتن استخوان و افزایش خطر بروز بیماری لثه ­ای خبر داده است.

داروهای مشخصی که پوکی استخوان را  درمان می­ کنند ممکن است مشکلاتی برای سلامتی دندان ­ها ایجاد کنند؛ البته چنین چیزی رایج نیست. در موارد نادری هم دارو­هایی که به­ آن­ها بیس ­فسفونات می­گویند- و به درمان پوکی استخوان کمک می­کنند- می­توانند به لق­ شدن دندان منجر شوند؛ که به آن استخوان­ مردگی (نکروز استخوانی) فک می­گویند.

تروما (آسیب) و عمل­ های جراحی مانند کشیدن دندان نیز می­توانند سبب استخوان­ مردگی شوند.

چه اقداماتی را باید انجام دهیم

فرد باید درباره ­ی داروهای پوکی استخوان و عوارض جانبی آن­ها با یک پزشک صحبت کند. همچنین لازم است مرتبا درباره­ ی نیازهای دندان خود با یک دندانپزشک صحبت داشته باشد.

امکان دارد دندانپزشک­ جراحی تهاجمی را پیشنهاد ندهد؛ ولی انجام عمل­ه های جزئی بر روی دندان می ­تواند مفید باشد.

پیشگیری از لق شدن دندان

یک فرد همیشه نمی­ تواند از لق ­شدن دندان جلوگیری کند؛ اما می ­تواند گام­ هایی برای پایین آوردن خطر بروز بردارد.

برخی توصیه­ ها برای دندان و لثه عبارتند از:

• مسواک زدن دندان­ ها با دقت، دوبار در روز
• کشیدن نخ دندان یکبار در روز
• اجتناب از مصرف دخانیات
• انجام چک آپ­ ها و پاکسازی ­های دندان هرچند دفعه که توصیه می­شود
• استفاده از یک محافظ دهانی با اندازه ­ی مناسب در هنگام ورزش کردن
• استفاده از تراشه­ های دندان­ گیر در صورت وجود مشکل دندان قروچه کردن یا ساییدن شبانه
• سوال کردن از پزشک در مورد استفاده از مکمل کلسیم و ویتامین D به­ منظور پیشگیری از پوکی استخوان
• تحت کنترل نگه­ داشتن دیابت، چرا که این عارضه عامل ایجادکننده ­ی خطر برای بیماری لثه است
• آگاهی یافتن از داروهایی که ممکن است دندان­ها را تحت تاثیر قرار دهند.

✅جمع ­بندی

لق‌شدن دندان در بزرگسالان معمولاً نشانه‌ای از یک مشکل زمینه‌ای مانند بیماری لثه، تحلیل استخوان فک، یا آسیب‌های دندانی است؛ با این حال، در بسیاری از موارد می‌توان با تشخیص به‌موقع و بهره‌گیری از روش‌های محافظه‌کارانه، دندان را حفظ و از پیشرفت آسیب جلوگیری کرد. اگر به دنبال مرکزی هستید که در تمام مراحل درمان(از نخستین جلسه مشاوره تا پایان مسیر) بر همین اصول تکیه داشته باشد، در آرتمان درمان آماده‌ایم با همین نگاه علمی و دلسوزانه از شما میزبانی کنیم.

❓سوالات رایج درباره لق‌شدن دندان و درمان آن

📚منابع

www.healthline.com
www.agd.org
opendentistryjournal.com