ایمپلنت یا روکش دندان؟ بهترین جایگزین دندان طبیعی کدام است؟

ایمپلنت‌ها و روکش‌ها هر دو جزء درمان‌های بسیار رایج دندانپزشکی هستند که تفاوت‌های زیادی با هم دارند. در این صفحه تلاش شده تا درباره تفاوت ایمپلنت و روکش دندان توضیحات کاملی ارائه شده و از جهات مختلف آن‌ها را با هم بررسی کنیم.

🦷 جدول مقایسه جامع و خلاصه روکش دندان و ایمپلنت

ویژگی‌ها	🔩ایمپلنت دندان	🦷روکش دندان
🔧 کاربرد اصلی	جایگزینی کامل دندان‌های از دست‌رفته	بازسازی تاج دندان آسیب‌دیده
🏗️ ساختار	فیکسچر (پیچ تیتانیومی) + اباتمنت + پروتز (روکش/اوردنچر)	پوشش کلاه‌مانند روی دندان طبیعی
⏳ مدت درمان	۲ تا ۶ ماه (در روش غیر فوری)	۱ تا ۲ جلسه کاری
💉 روش درمانی	جراحی در استخوان فک	تراش تاج دندان و قالب‌گیری
💰 هزینه کلی	💰💰💰 بالا (به دلیل جراحی و مراحل بیشتر)	💰 کمتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر
📈 دوام و ماندگاری	۱۰ تا ۲۰ سال یا بیشتر (با مراقبت مناسب)	۵ تا ۱۵ سال (بسته به جنس و مراقبت)
🧠 مزایا اصلی	حفظ استخوان فک، عملکرد کامل، جلوگیری از جابجایی دندان‌ها	حفظ ظاهر دندان، محافظت از دندان عصب‌کشی‌شده
⚠️ محدودیت‌ها	نیاز به جراحی، زمان‌بر، نیاز به استخوان کافی	تراشیدن دندان سالم، محدود به دندان‌های موجود

روکش دندان چیست؟

ایمپلنت دندان چیست؟

ایمپلنت نیز نوعی پروتز دندانی و جایگزینی برای دندان‌های از دست رفته است. ایمپلنت‌ها طی چند سال گذشته به عنوان بهترین و قابل قبول‌ترین روش‌های جایگزینی دندان‌های از دست رفته  شناخته شده‌اند و تقریبا از هر نظر می‌توانند جای دندان‌های از دست رفته را به بهترین شکل پر کنند.

ایمپلنت و روکش دندان چه تفاوتی با هم دارند؟

با وجود اینکه هر دو مورد در دسته پروتزهای دندانی جای می‌گیرند، اما در اصل تفاوت‌های زیادی با هم دارند. آن‌ها از کاربرد گرفته تا شکل ظاهری و روند نصب با هم متفاوت هستند. روکش و ایمپلنت البته با تمام تفاوت‌هایشان می‌توانند در برخی موارد حتی مکمل هم باشند. در ادامه به بررسی مهمترین تفاوت‌های این دو پروتز می‌پردازیم و نشان می‌دهیم چگونه و کجا این دو می‌توانند در نقش مکمل برای هم ظاهر شوند.

مقایسه روکش و ایمپلنت از نظر شکل ظاهری

با نگاه کردن به ظاهر و شکل هر دو می‌توانید اولین تفاوت روکش و ایمپلنت را متوجه شوید. هر دو ظاهری بسیار متفاوت دارند. زیرا کاربردهای مختلفی دارند. ایمپلنت از یک پایه اصلی تشکیل شده که در واقع یک پیچ است. این پیچ در استخوان فک و درست در جایگاه دندان از دست رفته کاشته می‌شود. به پایه ایمپلنت فیکسچر هم گفته می‌شود. فیکسچر قرار است در نقش ریشه دندان ظاهر شود و جایگزین دندان غایب را محکم در جای خود نگه دارد.

ایمپلنت بخش‌های دیگری هم دارد که به عنوان مثال اباتمنت یک بخش دیگر آن است و قطعه‌ای کوچک است که روی فیکسچر قرار داده می‌شود. این قطعه مابین فیکسچر و پروتزی که قرار است بر روی ایمپلنت نصب شود قرار می‌گیرد. به شکل بالا نگاه کنید. این در واقع نمای کلی و شکل ظاهری یک واحد ایمپلنت دندان است.

تصویر زیر نیز نمای کلی یک روکش دندان است. به روکش دندان crown هم گفته می‌شود. روکش ها از نظر شکل ظاهری کاملا متفاوت از ایمپلنت‌ها هستند. روکش ها در ساده‌ترین تعریف یک پوشش، رویه و یا کلاهی هستند که روی دندان واقعی خودمان سوار می‌شوند، دندانی که تاج طبیعی خودش، به هر دلیلی دچار آسیب شده و دیگر مانند سابق نیست. با نگاه کردن به عکس روکش می‌توانید مشاهده کنید که بخش داخلی و زیرین آن توخالی است.

مقایسه ایمپلنت و روکش از نظر کاربرد

تصاویر هر دو پروتز گویای کاربرد آن‌ها است و به سادگی می‌توانیم متوجه شویم که ایمپلنت و پروتز کاربردی متفاوتی دارند. ما زمانی از ایمپلنت استفاده می‌کنیم که دندان به طور کلی غایب باشد. برای جایگزین کردن این دندان غایب و پر کردن جایگاه آن، ما ایمپلنت می‌کاریم. اما کاربرد روکش چیز دیگری است.

در بیشتر مواردی که ما از پروتزِ روکش استفاده می‌کنیم، دندانِ طبیعیِ وجود دارد، اما به هر دلیل بخش وسیعی از تاج آن از دست رفته است. دندانی که قرار است روکش شود مقداری از نسج تاجش به همراه ریشه‌ها را دارد و روکش قرار است صرفا روی بخش‌های تاجی باقی مانده قرار بگیرد تا از دندان طبیعی محافظت شود.

سایر کاربردهای روکش دندان چیست؟

این تنها کاربرد روکش دندان نیست. انواع روکش‌ دندان در برخی موارد می‌توانند در نقش‌های دیگری هم ظاهر شوند. به عنوان مثال آن‌ها می‌توانند در ساختمان بریج دندان حضور پیدا کنند. بریج یا پل دندان دسته‌ای از پروتز ها هستند که جایگزین یک یا چند دندان از دست رفته می شوند که در کنار هم یا در مجاورت هم غایب هستند. اگر با بریج‌ها آشنا نیستید می‌توانید با کلیک بر روی “آشنایی با 4 نوع  بریج رایج دندان” با شکل ظاهری و کاربرد آن‌ها آشنا شوید. روکش ها می توانند در بریج سنتی، کانتی لور، و بریج متکی بر ایمپلنت نقش داشته باشند.

همچنین روکش دندان می‌تواند به عنوان مکمل و به عنوان پروتز بر روی ایمپلنت قرار داده شود. زیرا ایمپلنت‌ها همیشه به یک پروتز دندان نیاز دارند. اگر تمام قوس فکی ایمپلنت شده باشد پروتز ما اوردنچر خواهد بود و اگر ایمپلنت های تکی یا چندتایی باشد پروتز ما روکش دندان خواهد بود.

نکات مهم برای تصمیم‌گیری بهتر بین ایمپلنت و روکش دندان

انتخاب مناسب‌ترین درمان دندان، به ترکیبی از نیازهای درمانی، وضعیت دندان‌ها و اهداف زیبایی بستگی دارد. در ادامه چند نکته مهم برای کمک به تصمیم‌گیری بهتر آمده است:

1. هدف درمان را مشخص کنید
   • اگر دندان کامل از دست رفته، ایمپلنت گزینه اصلی است.
   • اگر تاج دندان آسیب دیده یا عصب‌کشی شده است، روکش می‌تواند محافظت و زیبایی را بازگرداند.
2. وضعیت استخوان و لثه را بررسی کنید
   • ایمپلنت نیازمند استخوان کافی و سالم است؛ در صورت تحلیل استخوان، پیوند استخوان یا روش‌های جایگزین ممکن است لازم شود.
   • روکش به استخوان وابسته نیست، اما دندان و لثه باید سالم باشند تا روکش به خوبی روی آن قرار گیرد.
3. دوام و طول عمر مورد انتظار را در نظر بگیرید
   • ایمپلنت با مراقبت مناسب ۱۰ تا ۲۰ سال یا بیشتر دوام دارد.
   • روکش معمولاً ۵ تا ۱۵ سال عمر می‌کند، که بسته به جنس و مراقبت متفاوت است.
4. بودجه و هزینه درمان را بسنجید
   • هزینه ایمپلنت به دلیل جراحی و مراحل بیشتر بالاتر است، اما درمان طولانی‌مدت محسوب می‌شود.
   • روکش هزینه کمتری دارد و برای موارد محدودتر مناسب است.
5. مشورت با متخصص دندانپزشکی
   • در برخی موارد ممکن است ترکیبی از هر دو روش بهترین نتیجه را بدهد، مثلاً ایمپلنت با روکش نصب شود.
   • دندانپزشک با بررسی دقیق وضعیت دهان و دندان، بهترین روش را با توجه به شرایط فردی توصیه می‌کند.

رعایت این نکات کمک می‌کند که تصمیم‌گیری دقیق، ایمن و متناسب با نیازهای شخصی شما انجام شود و نتیجه درمان رضایت‌بخش و پایدار باشد.

نحوه انجام روکش چه تفاوتی با پروسه کاشت ایمپلنت دارد؟

تفاوتِ دیگرِ روکش و ایمپلنت دندان در نحوه نصب یا روند کارگذاری آن‌ها است.

نحوه کاشت ایمپلنت دندان

 ایمپلنت‌ها غالبا به روش جراحی انجام می‌شوند. به این شکل که بافت لثه در اکثر موارد برش داده می‌شود (به غیر از زمانی که ایمپلنت فوری باشد)، سپس استخوان فک دریل شده تا برای قرارگیری ایمپلنت آماده شود. در نهایت با تکنیک‌های خاصی ایمپلنت در استخوان فک قرار داده شده و محل جراحی بسته می‌شود.

پس از جوش خوردن کامل فیکسچر با استخوان (در طی فرآیند استئواینتگریشن)، پروتز ایمپلنت که معمولا روکش است در یک جلسه دیگر روی فیکسچر قرار داده می‌شود. تمام این فرآیند (به جز زمانی که ایمپلنت اصطلاحاً فوری است) ممکن است بین 2 تا 6 ماه به طول بینجامد.

نحوه نصب روکش دندان

از طرف دیگر فرآیند نصب روکش یک مسیر متفاوت را طی می‌کند. دندانپزشکان غالبا پس از درمان ریشه دندان و در صورتی که امکان بازسازی و بیلداپ دندان وجود نداشته باشد به فکر روکش کردن دندان می‌افتند. روکش دندان برخلاف بیلداپ دندان یک روش تهاجمی است و برای نصب آن باید دور تا دور دندان درمان ریشه شده حتی اگر بخش های زیادی از آن سالم باشد تراشیده شود. تراشیدن تاج سالم برای این است که بتوانیم روکش را بدون برآمدگی بر روی دندان درمان ریشه شده قرار دهیم.

فرآیند به این شکل است که دندان تراشیده شده، از آن قالب گرفته می‌شود و قالب برای ساخت روکش به لابراتوار ارسال می‌گردد. روکش پس از چند هفته به مطب ارسال می شود و طی یک جلسه دیگر توسط دندانپزشک نصب می شود. این کلیت نحوه نصب روکش است.

مزایای هر دو روش چیست؟

قبل از هرچیزی باید عنوان کنیم که هر کدام از این دو پروتز مزیتی بر دیگری ندارد زیرا این دو رقیب هم نیستند و ما انتظار نداریم یکی از دیگری بهتر باشد. بنابراین مزایای هر دو را به صورت مجزا بررسی خواهیم کرد.

مزایای ایمپلنت دندان

• بهترین روش جایگزین یک دندان غایب یا حتی تمام دندان های هر فک است
• هرچند مانند دندان طبیعی خودمان نیست اما شکل ظاهری قابل قبول و زیبایی دارند
• عملکرد دندان را باز میگرداند

• مانع از تحلیل استخوان نگهدارنده دندان غایب می شود
• مانع از کج شدن و جابجایی سایر دندان ها می شود
• دوام و عمر بسیار طولانی دارد

مزایای روکش دندان

• ظاهر دندان را حفظ می کند
• از دندان درمان ریشه شده محافظت می کند
• اگر در طرح لبخند باشد به زیبایی لبخند کمک می کند
• به عنوان یک پروتز خوب در ساختار بریج ها و ایمپلنت ها کاربرد دارد

معایب هر دو روش چیست؟

روکش دندان یا ایمپلنت خود استفاده شوند مزایای زیادی دارند و خیلی کم پیش میاید که ایراد یا نکته منفی خاصی در مورد آن‌ها وجود داشته باشد. ایراد بزرگ هر دو این است که آن ها هرچه باشند دندان واقعی نیستند و هیچ چیزی جای دندان واقعی ما را نمی گیرد. آن ها فقط ظاهر و عملکرد دندان را تا حد زیادی بازیابی می کنند.

مقایسه روکش دندان با ایمپلنت از نظر هزینه

یکی از تفاوت های نه چندان مهم بین روکش دندان و ایمپلنت دندان، میزان هزینه بر بودن آن ها ست. با اینکه جای مقایسه ندارد اما همواره به دلایل قابل قبولی هزینه تمام شده ایمپلنت دندان بیشتر از روکش است زیرا اصولا خود روکش بخشی از هزینه تمام شده ایمپلنت است.

مراقبت‌های بعد از ایمپلنت و روکش دندان

نتیجه نهایی درمان‌های دندانی، تنها به مهارت دندانپزشک بستگی ندارد؛ بخش مهمی از موفقیت، به مراقبت‌های بعد از درمان مربوط می‌شود. رعایت نکات زیر باعث دوام بیشتر ایمپلنت و روکش و جلوگیری از بروز عوارض احتمالی می‌شود.

مراقبت‌های بعد از ایمپلنت دندان

پس از کاشت ایمپلنت، بافت‌های لثه و استخوان نیاز به زمان برای ترمیم و جوش خوردن پایه‌ی ایمپلنت دارند. رعایت چند نکته ساده در این دوران بسیار مهم است:

• تا چند ساعت بعد از جراحی از خوردن و آشامیدن اجتناب کنید و سپس غذاهای نرم و ولرم مصرف کنید.
• از مسواک‌زدن مستقیم ناحیه جراحی تا چند روز خودداری کرده و از دهان‌شویه‌های تجویز‌شده استفاده کنید.
• در صورت احساس درد، فقط از داروهای تجویزشده توسط دندانپزشک استفاده کنید.
• تا زمان جوش خوردن کامل ایمپلنت (حدود ۳ تا ۶ ماه) از فشار زیاد یا گاز زدن مواد سفت خودداری شود.

با رعایت این موارد، احتمال التهاب، عفونت یا شل شدن پایه ایمپلنت به حداقل می‌رسد.

مراقبت‌های بعد از روکش دندان

اگرچه روکش دندان درمانی غیرجراحی است، اما همچنان نیاز به مراقبت دارد تا ماندگاری آن بیشتر شود و لثه‌ها سالم بمانند:

• تا چند ساعت پس از چسباندن روکش، از خوردن مواد غذایی سفت یا چسبناک پرهیز کنید.
• رعایت بهداشت دهان با مسواک نرم و نخ دندان مخصوص روکش، از تجمع پلاک در مرز لثه و روکش جلوگیری می‌کند.
• از دندان‌های روکش‌شده برای شکستن مواد سخت یا باز کردن اجسام استفاده نکنید.
• در صورت احساس لق شدن یا تغییر رنگ لثه اطراف روکش، سریع به دندانپزشک مراجعه کنید.

مراقبت صحیح نه‌تنها طول عمر روکش را افزایش می‌دهد، بلکه از آسیب به دندان‌های مجاور نیز جلوگیری می‌کند.

✅روکش یا ایمپلنت؟ تصمیم نهایی با توجه به نیاز شما

درمان‌های دندانی مانند ایمپلنت و روکش، زمانی بیشترین اثربخشی را دارند که بر پایه‌ی یک تشخیص دقیق و با درنظر گرفتن اولویت‌های درمانی درست انتخاب شوند؛ یعنی هدف، نه صرفاً جایگزینی دندان، بلکه حفظ حداکثری سلامت دهان، بافت طبیعی دندان و پیروی از رویکرد محافظه‌کارانه و علمی باشد.
اگر به دنبال مرکزی هستید که در تمام مراحل درمان (از نخستین جلسه مشاوره تا پایان مسیر) بر این اصول تکیه داشته باشد، در آرتمان درمان آماده‌ایم با همین نگاه از شما میزبانی کنیم.

❓پاسخ به سوالات رایج درباره تفاوت روکش و ایمپلنت دندان