روکش دندان چیست؟ [بررسی انواع روکش و معرفی بهترین جایگزین آن ها]
- تـاریـخ:
- دسته بندی: مقالات, مقالات روکش دندان
- نوشته شده توسط آرتمان درمان
- 8 نظر کاربران
فهرست عناوین این نوشتار
در دندانپزشکی، روکش دندان آخرین راه‌حل برای نجات دندانهای آسیب‌دیده است. وقتی دندان‌ها به قدری خراب شده‌اند که نمی‌توان آنها را با روش‌های معمولی مانند پر کردن دندان ترمیم کرد، روکش دندان به‌عنوان آخرین گزینه درمانی استفاده میشود. در این صفحه، توضیحات کاملی درباره این روش ترمیمی خواهید یافت.
| بخش | توضیح علمی 🧠 | نکات کاربردی 💡 |
|---|---|---|
| روکش چیست؟ | روکش، پوششی است که دندان آسیب‌دیده را می‌پوشاند و محافظت یا زیبایی آن را افزایش میدهد. | معمولاً برای تقویت ساختار دندان ضعیف یا ترمیم‌شده استفاده میشود. |
| 🛠️ چه زمانی نیاز است؟ | زمانی که دندان ترک‌خورده، پرشده بزرگ، عصب‌کشی‌شده یا دچار پوسیدگی شدید باشد. | روکش جایگزین ترمیم ساده نیست؛ یک درمان نهایی محسوب میشود. |
| 🧱 انواع روکش | فلزی، سرامیکی، زیرکونیا، ترکیبی (PFM)، موقت | انتخاب نوع روکش به موقعیت دندان و شرایط بیمار بستگی دارد. |
| 🔄 فرایند نصب | شامل آماده‌سازی دندان، قالب‌گیری، ساخت در لابراتوار و نصب نهایی | ۲ تا ۳ جلسه زمان می‌برد، گاهی با روکش موقت شروع میشود. |
| ⌛ طول عمر | ۵ تا ۱۵ سال (یا بیشتر با مراقبت خوب) | رعایت بهداشت دهان، پرهیز از جویدن اجسام سخت و معاینه دوره‌ای مهم‌اند. |
| 💸 هزینه‌ها | بسته به نوع روکش و کشور متفاوت است | روکشهای سرامیکی و زیرکونیا گران‌تر ولی زیباترند. |
روکش دندان چیست؟
روکش دندانپزشکی (Dental Crown) نوعی پروتز است که جایگزین تاج دندان واقعی آسیب‌دیده میشود. این روکشها به صورت اختصاصی برای هر فرد طراحی و ساخته میشوند و علاوه بر محافظت از دندان، در زیباسازی و بهبود ظاهر لبخند نیز نقش مهمی دارند.
یک نکته بسیار مهم درباره روکش های دندانی
متأسفانه، بسیاری از افراد تصور اشتباهی دارند که پس از درمان ریشه، حتماً باید تاج دندان آسیب‌دیده را با روکش ترمیم یا محافظت کرد.اما آنها به این نکته توجه نمی‌کنند یا اطلاع ندارند که روکش دندان هرچند یک روش ترمیمی قابل قبول و بسیار رایج است، اما یک درمان نسبتا تهاجمی است.
به این معنی که برای نصب هر واحد روکش، دندانپزشک مجبور است مقدار زیادی از نسج دندان (دور تا دور تاج) را حتی اگر سالم باشد، تراش دهد تا بتواند سطح مناسبی برای اتصال روکش ایجاد کند. این درحالی است که هیچ چیزی جای نسج دندان واقعی ما را نمی گیرد و بهتر است تا آنجا که ممکن است آن را حفظ کنیم.
خوشبختانه روش‌های محافظه‌کارانه‌ای مانند بیلداپ دندان، لمینت سرامیکی و کامپوزیت ونیر وجود دارند که بدون آسیب زدن یا تراشیدن زیاد دندان، می‌توانند دندان درمان ریشه شده را به طور کامل بازسازی و احیا کنند.
به همین دلیل، بهتر است قبل از نصب روکش، ابتدا روش‌های درمانی محافظه‌کارانه‌تر بررسی و اجرا شوند. به عنوان مثال اگر هدف از درمان به جز ترمیم، زیبایی طرح لبخند است، می توان درمان های لمینت سرامیکی، کامپوزیت ونیر و ترمیم های کامپوزیتی را انتخاب کرد. و اگر صرفاً یک ترمیم اساسی و محافظه کارانه مورد نیاز است بیلداپ های دندانی مد نظر قرار گیرد. در صورت از دست رفتن زیاد بافت دندان و عدم امکان بکارگیری هر کدام از این درمان ها، آن گاه روکش کردن دندان انتخابی ناگزیر و نهایی باشد.
در چه مواقعی باید از روکش دندان استفاده کرد؟
روکش دندان اهداف متعددی را انجام میدهد، از بازسازی ساختار دندان گرفته تا بهبود ظاهر زیبایی دندان. در اینجا برخی از مواردی که معمولاً از این درمان استفاده میشود آورده شده است:
پوسیدگی بزرگ: اگر دندانی دارای پوسیدگی باشد که برای پر کردن استاندارد بیش از حد بزرگ است، روکش می‌تواند حمایت ساختاری بهتری را ارائه دهد. روکشها به کنترل فشار ناشی از جویدن کمک میکنند که می‌تواند از شکستن دندان جلوگیری کند.
حفظ زیبایی دندان: روکش دندان را می‌توان به دلایل زیبایی مانند بهبود رنگ، شکل و ظاهر کلی دندان‌هایی که تغییر رنگ، شکل نامناسب یا نامرتب دارند نیز استفاده کرد.
ایمپلنت دندان: پس از کاشت ایمپلنت دندان یک روکش به عنوان ترمیم نهایی استفاده میشود تا مانند یک دندان طبیعی عمل کند و کیفیت‌های زیبایی و عملکردی لازم را ارائه دهد.
بریج های دندانی در واقع روکش های به هم پیوسته هستند که با اتصال دندان های دو طرف ناحیه بی دندانی، فضای بی دندانی را پر می کنند.
انواع روکش
روکش‌هایی که فقط از فلز ساخته می شوند (روکش های فلزی):
برای ساختن این روکشها از آلیاژی استفاده میشود که در آن از طلا، پلاتینیوم یا آلیاژی فلزی مثل کبالت-کروم و نیکل-کروم استفاده شده است.
روکشهای فلزی در برابر عمل جویدن و فشارهای مختلف دندانی به خوبی دوام می‌آورند و تقریبا می‌توان آنها را بادوام‌ترین نوع روکشها در نظر گرفت. همچنین، روکشهای فلزی به ندرت دچار شکستگی یا آسیب میشوند. شاید مشکل اصلی این روکشها را بتوان رنگ فلزی و تیره آنها در نظر گرفت.
روکشهای فلزی می توانند انتخاب خوبی برای دندانهای خلفی (عقبی) که کمتر در معرض دید هستند، باشند. همچنین از آنجا که این روکش ها تنها از فلز ساخته شده اند، در مقایسه با روکش های فلز سرامیک ( PFM) نیاز به تراش کمتری از بافت دندان هست.
روکش‌هایی که فقط از سرامیک ساخته می شوند (روکش های تمام سرامیک)
اما به طور کلی انتخاب بسیار مناسبی جهت روکش کردن دندان های قدامی (جلویی) هستند. از نظر استحکام این نوع از روکش ها نسبت به انواع دیگر از استحکام کمتری برخوردارند، در نتیجه با در نظر گرفتن اولویت های درمانی باید انتخاب شوند.
روکش دندان زیرکونیا
ساخته شده از دی اکسید زیرکونیوم، یک نوع سرامیکی بسیار مستحکم، روکشهای زیرکونیایی به دلیل دوام و زیبایی عالی شناخته شده‌اند. آنها انتخابی پرطرف‌دار هستند زیرا می‌توان آنها را به گونه‌ای ساخت که با رنگ دندانهای طبیعی مطابقت داشته باشند و در برابر لکه شدن مقاوم هستند.
روکش دندان موقت
این روکشها معمولاً در مطب دندانپزشکی از اکریلیک یا فولاد ضد زنگ ساخته میشوند و به عنوان ترمیم موقت تا زمانی که روکش دائمی توسط لابراتوار دندان ساخته شود استفاده میشود. روکشهای موقت از دندان محافظت میکنند و آن را در زمانی که روکش دائمی آماده میشود در جای خود نگه می‌دارند.
روکش دندان فوری
پیشرفت در فناوری دندان، طراحی، ایجاد و قرار دادن روکشها را در یک بازدید با استفاده از فناوری CAD/CAM ممکن کرده است. این امر برای بیماران بسیار راحت است زیرا نیاز به چندین قرار ملاقات و روکش موقت را از بین می‌برد
روکش هایی که از ترکیب فلز و سرامیک ساخته می شوند (روکش های فلزسرامیک)
روکش های فلز سرامیک ( (Porcelain Fused to Metalیا به اختصار PFM از حدود سال 1950 در دندانپزشکی به کار می روند. این نوع از روکش ها سال ها به عنوان استاندارد طلایی جهت بازسازی دندان ها محسوب می شدند.
این روکش ها فریم یا زیرساختاری فلزی دارند که لایه ای از سرامیک یا چینی روی آن را می پوشاند. بر خلاف روکشهای فلزی، این روکشها به دلیل وجود لایه ی سرامیکی می‌توانند با رنگ دندان مورد نظر هماهنگ شوند. هرچند، بخش چینی این روکشها شکننده‌تر است و ممکن است دچار پریدگی و شکست شود.
گاهی اوقات فریم فلزی موجود در زیر سطح سرامیکی به صورت خطی تیره درست در لبه ی روکش دیده می شود و زیبایی این روکش را تحت تاثیر قرار می دهد. برای پرهیز از این مسئله دندانپزشک لبه ی روکش را به میزان بسیار کمی زیر خط لثه می برد. اما اگر لثه ی فرد دچار تحلیل شود، این خط سیاه رنگ نمایان شده و زیبایی لبخند را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
هر چند در دهه های اخیر، از عمومیت روکش های PFM کاسته شده و انواع مدرن تر و زیباتر روکش ها مانند انواع تمام سرامیک ها جایگزین آن ها شده اند، اما این روکشها همچنان می‌توانند انتخاب بسیار خوبی برای دندانهای خلفی (عقبی) و بریج‌های دندانی باشند که به فلز برای دوام بیشتر نیاز دارند.
انواع رنگ برای روکش دندان
روکش دندان را می‌توان با رنگ دندانهای طبیعی شما مطابقت داد تا ظاهری یکپارچه و زیبایی داشته باشد. در اینجا برخی از ملاحظات در مورد انتخاب رنگ برای این درمان را آورده‌ایم:
رنگ‌های طبیعی روکش دندان
این رنگ‌ها معمولاً بر اساس طیف رنگ‌های طبیعی دندان‌ها طراحی شده‌اند و برای تطبیق با دندانهای طبیعی بیمار استفاده میشوند. یکی از رایج‌ترین راهنماها برای انتخاب رنگ روکش که دندانپزشکان از آن استفاده میکنند شامل 4 دسته اصلی رنگ است:
A: معمولاً در دندان‌هایی با رنگ گرم‌تر دیده میشود.
B: دندان‌هایی با سایه زردتر دارند.
C: رنگ‌های خنثی‌تر و کمی سردتر.
D: سایه‌هایی با ترکیبی از خاکستری و قرمز.
رنگ‌های روشن‌تر از دندانهای طبیعی (سفیدتر از حد معمول)
بعضی افراد به دنبال روکش‌هایی با رنگ بسیار سفید و براق هستند که به آنها بلیچ شید (Bleach Shade) می‌گویند. این رنگ‌ها معمولاً در موارد زیبایی، مانند لمینت یا لبخندهای هالیوودی، ترجیح داده میشوند. در این حالت، روکشها سفیدتر از دندانهای طبیعی هستند، اما می‌توانند طبیعی به نظر برسند به شرطی که با دقت انتخاب شوند.
رنگ‌های تمام سفید (سفید براق و خالص)
این نوع رنگ‌ها اغلب در روکشهای تمام سرامیکی یا زیرکونیایی استفاده میشوند. سفید براق برای افرادی که به دنبال لبخندی بسیار جذاب و براق هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما ممکن است ظاهر غیر طبیعی داشته باشد اگر با سایر دندان‌ها همخوانی نداشته باشد.
رنگ‌های سفارشی
در برخی موارد، بیماران می‌توانند رنگ روکش خود را بر اساس نیازهای شخصی خود به صورت سفارشی انتخاب کنند. دندانپزشکان معمولاً با توجه به رنگ دندانهای طبیعی بیمار و ترجیحات شخصی او، رنگ مناسب را تنظیم میکنند تا ظاهر نهایی طبیعی‌تر باشد
چه روکشی برای من مناسب است؟
انتخاب روکش مناسب کاملاً به شرایط دندان شما بستگی دارد؛ از جمله میزان پوسیدگی، سلامت بافت‌های اطراف، محل قرارگیری دندان در دهان و نیازهای زیبایی و عملکردی. روکشهای فلزی دوام بالایی دارند ولی ممکن است ظاهر طبیعی نداشته باشند، روکشهای تمام سرامیک زیبایی بالایی دارند و برای دندانهای جلویی مناسب‌تر هستند، و روکشهای ترکیبی (PFM) تعادلی بین زیبایی و استحکام ارائه می‌دهند. در نهایت، رویکردی محافظه‌کارانه و حفظ حداکثری بافت سالم دندان اهمیت بالایی دارد تا هم عملکرد دندان حفظ شود و هم ماندگاری درمان افزایش یابد. بنابراین انتخاب نوع روکش باید بر اساس ارزیابی دقیق دندان و نیازهای شخصی شما انجام شود تا بهترین نتیجه ممکن حاصل گردد.
به نقل از Journal of Prosthetic Dentistry
“A dental crown is a full-coverage restoration designed to encase the entire visible portion of a tooth, thus restoring both its function and appearance. They are commonly used for teeth that have undergone significant decay or damage.”
“روکش دندانی یک ترمیم پوششی کامل است که برای پوشاندن تمام بخش قابل مشاهده دندان طراحی شده است، بنابراین هم عملکرد و هم ظاهر آن را بازسازی می‌کند. این روکشها معمولاً برای دندان‌هایی که دچار پوسیدگی یا آسیب شدید شده‌اند استفاده میشوند.”
نکات مهم در انتخاب رنگ روکش دندان:
- تطابق با دندانهای طبیعی: رنگ روکش باید با دندانهای اطراف کاملاً همخوانی داشته باشد تا تفاوتی ایجاد نشود.
- بررسی روکش با نورهای مختلف: رنگ دندان‌ها می‌تواند بسته به شرایط نوری متفاوت به نظر برسد، بنابراین بهتر است رنگ روکش در شرایط نوری مختلف بررسی شود.
- بررسی رنگ پوست و لب: رنگ پوست و لب‌های بیمار نیز می‌تواند در انتخاب رنگ روکش تأثیرگذار باشد.
- هدف بیمار: برخی افراد ممکن است به دنبال طبیعی‌ترین ظاهر باشند، در حالی که دیگران ترجیح می‌دهند دندان‌هایشان سفیدتر و جذاب‌تر باشد.
- در نهایت، انتخاب رنگ مناسب برای روکش دندان باید با مشاوره دقیق با دندانپزشک و با توجه به نیازها و ترجیحات شخصی انجام شود تا نتیجه‌ای طبیعی و زیبا حاصل شود.
بهترین دندان، دندان طبیعی خود شماست!
رویکرد ما در مجموعه دندانپزشکی آرتمان درمان انجام درمان به صورت محافظه کارانه و با حفظ حداکثری نسج دندان طبیعی است. اگر به دنبال درمانی اصولی، طبیعی ومحافظه کارانه هستید، با همین نگاه میزبان شما در آرتمان درمان هستیم.
02166003625 09021216575مزایای روکش دندان چیست؟
روکش دندان مزایای متعددی دارند که آن را به گزینه‌ای ارجح برای ترمیم دندانهای آسیب دیده تبدیل می‌کند:
- محافظت از دندان: روکشها پوشش محافظی برای دندانهای به شدت پوسیده یا شکسته ایجاد میکنند و از آنها در برابر آسیب و عفونت بیشتر محافظت میکنند.
- دوام زیاد: روکش هایی که از مواد مستحکم ساخته شده اند، می توانند نیروهای گاز گرفتن و جویدن را به خوبی تحمل کنند و به گزینه ای بادوام برای بازگرداندن عملکرد دندان تبدیل شوند.
- بهبود زیبایی ظاهری دندان: روکشها ظاهر دندان‌هایی را که تغییر رنگ داده، بد شکل یا نامرتب هستند، بهبود می‌بخشد و زیبایی کلی لبخند را بهبود می‌بخشد.
- ترمیم عملکردی: آنها به بازیابی عملکرد دندان کمک می کنند و به جویدن و توانایی صحبت کردن بهتر کمک می کنند.
- سفارشی سازی: روکش ها به صورت سفارشی ساخته می شوند تا متناسب با اندازه، شکل و رنگ دندان های طبیعی شما باشند و ظاهر و احساس طبیعی را تضمین کنند
عوارض و معایب روکش دندان
در حالی که روکش ها بسیار مفید هستند، برخی از معایب و عوارض بالقوه وجود دارد که باید در نظر بگیرید:
- حساسیت دندان: پس از قرار دادن روکش، دندان ممکن است به تغییرات دما حساس شود، به خصوص اگر دندان روکش‌دار هنوز عصب داشته باشد.
- بیماری لثه: اگر روکش ها به درستی نصب نشوند، می توانند به باکتری ها اجازه ورود به زیر آنها را بدهند که منجر به بیماری لثه یا پوسیدگی دندان در لبه های روکش می شود.
- شکستن روکش سرامیکی: روکش های سرامیکی، در عین زیبایی شناختی، بر خلاف نمونه های فلزی یا زیرکونیایی خود، می توانند تحت فشار شکسته شوند.
- مسائل زیبایی شناختی: با گذشت زمان، خط لثه ممکن است تحلیل رود و پایه روکش نمایان شود که می تواند ناخوشایند باشد، به خصوص با روکش های PFM که ممکن است فلز در آن ظاهر شود.
- واکنش آلرژیکی: برخی افراد ممکن است واکنش های آلرژیک به فلز مورد استفاده در روکش های PFM داشته باشند.
انتخاب نوع مناسب روکش و نصب صحیح آن گام‌های مهمی برای به حداقل رساندن این خطرات و اطمینان از بهترین نتیجه ممکن برای سلامت و زیبایی دندان شما است
بهترین روکش دندان برای شما چه نوع روکشی است؟
هر کدام از انواع روکش های ذکر شده، محاسن و معایب خود را دارند. انتخاب مناسب از بین روکش های مختلف بستگی به دو فاکتور اساسی دارد. “استحکام” و “زیبایی” دو عاملی هستند که در انتخاب روکش مناسب از اهمیت بسیاری برخوردارند. البته ارزیابی اولویت هر کدام از این دو عامل نسبت به دیگری است که طرح درمان نهایی را مشخص می کند.
علاوه بر 2 فاکتور اصلی ذکر شده، عوامل دیگری که در انتخاب روکش دندانی تاثیر گذارند عبارتند از:
به عنوان مثال در دندان های خلفی (عقبی) اولویت با روکش هایی است که از استحکام بالاتری برخوردارند مانند روکش های فلزی و یا فلزسرامیک و یا انواعی از روکش های تمام سرامیک که استحکام بالایی دارند، در صورتی که در دندان های قدامی (جلویی) روکش های زیباتر هستند که ارجحیت دارند مانند روکش های تمام سرامیک.
مراحل انجام روکش دندان به چه صورت است ؟
تعداد جلساتی که جهت آماده سازی و تحویل روکش های دندانی نیاز است به نوع روکش بستگی دارد.
نحوه تراش دندان برای روکش به چه صورت است؟
مرحله 1: بی حس کردن دندان
قبل از شروع فرآیند، متخصص ترمیمی و زیبایی باید هم دندان و هم بافت لثه‌ای که آن را احاطه کرده، بی حس کند. در صورتی که دندان از قبل تحت درمان ریشه قرار گرفته باشد، نیازی به بی حسی نخواهد بود. با این حال، متخصص ممکن است احساس کند که بیحس کردن لثه اطراف دندان همچنان ضروری است.
مرحله 2: آماده سازی (شکل دادن) دندان
الف) مقدار مشخصی از ساختار دندان باید تراش بخورد
از آنجا که روکشها خودشان ضخامت مشخصی دارند، برای اینکه بتوان آنها را روی دندان قرار داد باید دندان تراش بخورد در غیر این صورت امکان نصب پروتز وجود ندارد. تراش دندان برای روکش باید با دقت و مهارت زیادی انجام شود تا از آسیب به دندانهای مجاور و دندانی که در حال تراش است جلوگیری شود.
متخصص ترمیمی و زیبایی دورتا دور تاج مورد نظر را تراش می دهد. میزان تراش دندان برای روکش دندان ها بین یک و نیم تا دو میلیمتر خواهد بود. این میزان تراش برای نصب روکش های سرامیکی و فلز-سرامیکی است. برای روکش های طلا میزان تراش کمتر است.
ب) تراش دندان برای روکش باید شکل مناسبی به دندان بدهد
علاوه بر کاهش اندازه کلی تاج دندان، دندانپزشک باید آن را طوری تراش دهد که به طور کلی شکل مخروطی داشته باشد. دلیل این شکل‌دهی آن است که بتوان روکش را به راحتی روی دندان تراش خورده قرار داده و از حفظ و پایداری آن اطمینان حاصل کرد.
(نکته: هیچ روکشی به تنهایی توسط سمان ثابت نمی‌شود. زیرا هیچ سمانی آنقدر قوی نیست که به تنهایی به ثبات روکش کمک کند. در عوض، شکل دندانی که (روکش) روی آن قرار می‌گیرد، نقش مهمی در ایجاد ثبات و حفظ نهایی روکش خواهد داشت. بنابراین تراش دندان برای روکش توسط دندانپزشک، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.)
مراقبت های پس از روکش دندان
مراقبت مناسب پس از درمان روکش برای اطمینان از طول عمر آن و حفظ سلامت دهان بسیار مهم است. در اینجا چند نکته ضروری برای شما آورده‌ایم:
حفظ بهداشت دهان: بهداشت دهان و دندان را با مسواک زدن حداقل دو بار در روز و نخ دندان کشیدن در روز حفظ کنید. در اطراف روکش ملایم باشید تا از جابجایی آن جلوگیری کنید.
از مصرف غذاهای سفت بپرهیزید: جویدن غذاهای سفت مانند یخ یا آب نبات های سفت می تواند به روکش ها آسیب برساند، به خصوص آنهایی که از سرامیکی ساخته شده اند.
از محافظ دهان استفاده کنید: اگر در شب دندان قروچه می کنید، برای محافظت از روکش و سایر دندان ها در برابر سایش بیش از حد، از محافظ دهان استفاده کنید.
معاینات منظم: به طور منظم برای معاینه و تمیز کردن حرفه ای به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا مطمئن شوید که روکش و لثه های اطراف آن سالم می مانند.
از مصرف غذاهای چسبنده اجتناب کنید: غذاهای چسبنده می‌توانند روکش را بکشند و به طور بالقوه آن را از جای خود خارج کنند. از جویدن آدامس و سایر آب نبات‌های چسبنده خودداری کنید.
علت پوسیدگی زیر روکش دندان
پوسیدگی زیر روکش می‌تواند رخ دهد و معمولاً توسط عوامل مختلفی ایجاد میشود:
- فرسوده شدن روکش: با گذشت زمان، روکشهای قدیمی‌تر می‌توانند فرسوده شوند یا ترک‌های ریز ایجاد کنند که به باکتری‌ها اجازه نفوذ و پوسیدگی را میدهد.
- تناسب ضعیف: اگر روکش به خوبی قرار نگیرد، می تواند به باکتری ها و ذرات غذا اجازه ورود و تجمع در لبه روکش را بدهد و منجر به پوسیدگی شود.
- بهداشت نامناسب دهان: مسواک زدن و نخ دندان کشیدن ناکافی می تواند منجر به ایجاد پلاک در اطراف روکش شود که در صورت عدم برداشتن می تواند باعث پوسیدگی شود.
- تحلیل لثه: اگر لثه ها در اطراف روکش تحلیل رود، ریشه دندان یا پایه روکش می تواند نمایان شود و این نواحی را مستعد پوسیدگی می کند.
زمان مناسب تعویض روکش دندان
تشخیص زمان تعویض روکش دندان می‌تواند به حفظ سلامت دهان و دندان و جلوگیری از عوارض کمک کند. در اینجا چند نشانه وجود دارد که نشان میدهد روکش ممکن است نیاز به تعویض داشته باشد:
- سایش یا آسیب قابل مشاهده: اگر روکش نشانه هایی از بریدگی، ترک یا سایش دیگر را نشان می دهد، زمان آن رسیده است که جایگزینی برای محافظت از دندان زیرین در نظر بگیرید.
- درد یا ناراحتی: درد یا حساسیت در دندان روکش شده ممکن است نشان دهنده مشکلی مانند پوسیدگی زیر روکش باشد.
- مشکلات زیبایی: به دلایل زیبایی، اگر روکش تغییر رنگ داده یا دیگر با دندان های اطراف مطابقت ندارد، ممکن است آن را جایگزین کنید.
- روکش شل: روکشی که احساس لق شدن یا تکان میدهد باید جایگزین شود تا از پوسیدگی یا از دست دادن دندان جلوگیری شود.
- بیماری لثه: اگر بیماری لثه باعث تغییر در خط لثه در اطراف روکش شده باشد، ممکن است جایگزینی برای اطمینان از تناسب مناسب و محافظت در برابر پوسیدگی ضروری باشد.
ویزیت‌های منظم دندانپزشکی برای نظارت بر وضعیت روکشها و رسیدگی به هر گونه مشکلی قبل از نیاز به مداخله گسترده‌تری ضروری است
طول دوره درمان روکش چه مدت طول می کشد؟
جدای از درمان های اولیه ی احتمالی مورد نیاز ( جراحی افزایش طول تاج، درمان ریشه، بیلداپ دندان و پست و کور ) جهت آماده شدن دندان برای روکش، حدودا 3 الی 4 هفته برای مراحل ساخت روکش زمان لازم است. این زمان به منظور چک کردن هر مرحله از ساخت روکش در داخل دهان است تا کار نهایی از نظر فرم و رنگ، طبیعی و زیبا و از نظر تطابق با دندان، دقیق و کاملا منطبق بر ساختار دندان زیرین باشد.
آیا تمام دندان هایی که درمان ریشه (روت کانال تراپی) می شوند، الزاما نیاز به روکش دارند ؟
متاسفانه این تصور اشتباه وجود دارد که اگر دندانی تحت درمان ریشه قرار گرفت برای جلوگیری از شکست دندان حتما باید روکش روی آن قرار گیرد. در صورتی که بسیاری از اوقات دندان های درمان ریشه شده، بافت دندانی کافی جهت انجام بیلداپ دندانی را دارا هستند.
درعین حال برخلاف روکش ها، دید و دسترسی به دندان بیلداپ شده چه از نظر کلینیکی و چه از نظر رادیوگرافی در چکاپ های دوره ای وجود خواهد داشت و در صورت مشاهده کوچکترین مشکلی، می توان آن را تشخیص داده و برطرف نمود. بیلداپ دندانی درمانی است که در صورت انجام با مهارت آن و رعایت فرد می تواند ماندگاری کاملا قابل قبولی داشته باشد.
آیا محصولات دندانپزشکی خاصی برای افزایش طول عمر روکش وجود دارند؟
برای تمیز کردن سطوح طرفی روکشهای تکی، همان شیوه مرسوم مسواک زدن و نخ دندان کشیدن کافی است. اما در خصوص روکش‌هایی که در ساختمان بریج‌ها قرار دارند اوضاع کمی متفاوت است. برای تمیز کردن فضای بین روکشهای طرفی بریج و دندانهای مجاور، می‌توان از نخ دندانهای سوپر فلاس کمک گرفت. اینکار تمیز شدن و در نتیجه کمک به افزایش طول عمر بریج تا حدی کمک کند.
تفاوت طول عمر روکش با بیلداپ دندان چیست؟
همانطور که بارها در بخش‌های مختلف سایت اشاره شده، بیلداپ یک روش محافظه‌کارانه برای ترمیم و احیای دندان‌هایی است که آسیب گسترده دارند. بیلداپ بهترین جایگزین روکش است اما طول عمر آن به طور معمول کمتر از طول عمر تاج‌های دندانپزشکی است. پس چرا با وجود برتری روکش در طول عمر، ما بیلداپ را توصیه می‌کنم؟
دلیلش این است که با بیلداپ، احتمال افزایش طول عمر دندانی که احیا شده، بیشتر است. زیرا اگر به هر دلیل دندانی که زیر بیلداپ قرار دارد دچار پوسیدگی شود، می توان به موقع آن را تشخیص داده و درمان کرد. این درحالی است که طول عمر دندانی که روکش میشود کمتر است و اگر به پوسیدگی دچار شود، تشخیص آن سخت است. (مخصوصا اگر چکاپ‌های دندانپزشکی به طور منظم و یا اصلاً انجام نمی‌شود.)
چه عواملی موجب شکستن روکش دندان می شوند؟
به طور کلی شکستن روکش دو علت اصلی دارد. علت اول، لابراتواری است. به این صورت که اگر یک سری نکاتِ تخصصی در مراحل ساخت تاج (در لابراتوار) به خوبی رعایت نشود، بعدها باعث پریدگی یا آسیب به تاج میشود.
علت دوم عدم مراقبت درست از جانب بیمار است. چنانچه شخص به نکات و توصیه‌ها توجه نداشته باشد و به عنوان مثال خوراکی یا اشیاء سفت و سخت گاز بزند، ممکن است منجر به شکستن روکش دندان شود.
آیا می توان چند دندان نزدیک به هم را روکش کرد؟
بیشتر مراجعان تنها برای آماده‌سازی و نصب یک (واحد) روکش دندان به کلینیک‌های دندانپزشکی مراجعه میکنند. با این حال چنانچه دو یا چند دندان در کنار هم نیاز به ترمیم گسترده داشته باشند و مراجع ترجیحش نصب روکش به جای ترمیم بیلداپ باشد، این امکان وجود دارد که (چند واحد) روکش در کنار هم برای مراجع آماده شود.
برای این منظور، از دندانهای آماده شدهِ مراجع، ایمپرشن (قالب) گرفته شده، و برای ساخت روکش به لابراتوار فرستاده میشود. لابراتوار بر اساس ایمپرشن دریافتی، روکشها را به صورت جداگانه ساخته و به کلینیک ارائه میدهد.
متخصص ترمیمی و زیبایی یا دندانپزشکی که درمان را انجام میدهد، در یک جلسه دیگر، روکشها را به صورت مجزا و با دقت زیادی روی دندان‌ها قرار میدهد.
روکش دندان در کنار هم بیشتر برای دندانهای قدامی که در طرح لبخند هستند انجام میشود. برای مثال بیشتر مراجعان آرتمان درمان روکش متصل را برای دندانهای 4 و 5 فک بالا درخواست می‌دهند.
چگونه به افزیش ماندگاری و طول عمر روکش دندان کمک کنیم؟
حفظ کیفیت بهداشت دهان و دندان و ویزیت های دندانپزشکی
دنبال کردن نکات بهداشت دهان و دندان نه تنها می‌تواند به حفظ سایر دندانهای طبیعی خودمان کمک کند، بلکه موجب افزایش دوام و ماندگاری پروتزهای دندانی از جمله انواع روکش ها نیز میشود. اینکار در کنار ویزیت‌های دوره‌ای و چکاپ‌های منظم دندانپزشکی کیفیت روکش را حفظ کرده و چند سالی به طول عمر آن می‌افزاید.
توقف و مدیریت دندان قروچه
برخی افراد ممکن است در طول شبانه‌روز به دنبال تجربه استرس یا سایر هیجانات روحی و یا ناهماهنگی بین فکی، دندان قروچه را تجربه کنند. این عادت که اغلب به صورت ناخودآگاه انجام میشود، می‌تواند ماندگاری و طول عمر روکش دندان را کاهش دهد. دندان قروچه نه تنها باعث سردرد و درد عضلات صورت و گردن می شود، بلکه به نوعی منجر به آسیب دندان‌ها و احتمالاً شکستگی روکش نیز شود.
اجتناب از جویدن غذاهای سفت و سخت
اگرچه بیشتر روکشها از مواد بسیار بادوام ساخته شده و به طور ایمن به دندان متصل میشوند، اما گاز گرفتن و جویدن مواد غذایی سخت و سخت به مرور زمان باعث آسیب به دندانهای طبیعی و روکشها می شود. برخی از این مواد سفت و سخت که جویدن آن ها به مرور منجر به کاهش طول عمر روکش دندان میشود نان های بیات شده ضخیم، آب نبات ها، یخ و … هستند.
👋 برای آگاهی بیشتر از روند درمان روکش دندان، مطالعه سایر مقالات وب‌سایت آرتمان درمان توصیه میشود.
آشنایی با انواع روکش دندان (از روکش موقت تا تمام سرامیک و زیرکونیومی)
فرق روکش (crown) با ونیر دندان (veneer) چیست؟
✅ نتیجه‌گیری مقاله
انتخاب بهترین نوع روکش دندانی، صرفاً به جنس یا ظاهر آن محدود نمی‌شود؛ بلکه به درک دقیق از شرایط هر بیمار، نوع تخریب دندان، و حفظ حداکثری بافت سالم آن بستگی دارد. یک درمان موفق، نتیجه‌ی تصمیم‌گیری آگاهانه و پایبندی به اصولی‌ست که اولویت را به حفظ ساختار طبیعی دندان و انتخاب محافظه‌کارانه‌ترین روش ممکن می‌دهند.
اگر به دنبال مرکزی هستید که در تمام مراحل درمان (از نخستین جلسه مشاوره تا پایان مسیر) بر این اصول تکیه داشته باشد، در آرتمان درمان آماده‌ایم با همین نگاه از شما میزبانی کنیم.
❓پاسخ به سوالات رایج
روکش کردن دندان عصب کشی شده آیا همیشه لازم است؟
اغلب توصیه میشود که دندان را بعد از عصب کشی روکش کنید زیرا دندان شکننده‌تر شده و مستعد شکستگی است. روکش محافظت لازم را برای اطمینان از طول عمر دندان پس از درمان فراهم می‌کند.
آیا رنگ روکش دندان با سایر دندان ها هماهنگ می شود؟
بله روکش معمولاً مطابق با رنگ دندانهای طبیعی شما ساخته میشود. موادی مانند سرامیک را می‌توان به‌ویژه برای شبیه سازی از شفافیت و تغییرات رنگ دندانهای موجود با هم هماهنگ کرد.
ماندگاری روکش دندان چقدر است؟
با مراقبت مناسب (رعایت بهداشت دهان، پرهیز از فشار بیش‌ازحد روی دندان)، روکش می‌تواند بین ۱۰ تا ۱۵ سال یا حتی بیشتر دوام داشته باشد.
آیا روکش دندان قابل تعویض است؟
بله. در صورت آسیب، تغییر رنگ یا تحلیل لثه، روکشها قابل تعویض‌اند، ولی بهتر است با حفظ بافت طبیعی و انتخاب درست در ابتدا، نیاز به تعویض به حداقل برسد.
آیا تراش دندان برای گذاشتن روکش حتماً لازم است؟
در اغلب موارد بله؛ اما در آرتمان درمان، اصل بر حفظ حداکثری بافت دندان است و تنها در حد نیاز و با رویکرد محافظه‌کارانه تراش انجام میشود.
آیا روکش دندان درد دارد؟
فرآیند آماده‌سازی با بی‌حسی موضعی انجام میشود و معمولاً بدون درد است. ممکن است پس از آن کمی حساسیت وجود داشته باشد که موقت است.
دریافت مشاوره و نوبت آنلاین
فیلد های "*" اجباری هستند
مقالات مرتبط
همه چیز درباره دندان: آناتومی دندان، انواع و نحوه رشد دندانهای دائمی و شیری
آنچه در این مقاله می‌خوانید، پایه‌ای‌ترین مفاهیم در مورد
مراقبت های بعد از درمان ریشه دندان (بایدها و نبایدهای مهم)
درمان ریشه (Root Canal Therapy) که معمولاً به اشتباه عصب‌کشی
بررسی کیفیت، تکنولوژی و جایگاه ایمپلنت SIC سوئیس در دندانپزشکی مدرن
در بازار گسترده و گاهی گیج کننده ایمپلنت های دندانی،
8 دیدگاه در “روکش دندان چیست؟ [بررسی انواع روکش و معرفی بهترین جایگزین آن ها]”
ببخشید آیا پس از عصب کشی و بیلداپ دندان در صورتی که بعد چند سال مواد پرکننده از بین بره یا دیواره های دندان خرد بشه امکان ترمیم مجدد و حتی روکش کردن وجود داره؟ یا اینکه باید دندان را کشید؟
در بیلداپ تمامی دیواره های ضعیف کوتاه شده و پوشش داده می شوند، در نتیجه امکان شکستن دیواره های دندانی بسیار ضعیف است. اما در بدترین حالت ممکن است تکه ای از مواد بیلداپ بپرد یا بشکند که قابل تعمیر است. اگر به عنوان یک احتمال بسیار ضعیف در نظر بگیریم دندان به گونه ای بشکند که دیگر نتوان آن را بیلداپ کرد، در این حالت انجام روکش به تنهایی و یا پست و کور و روکش امکان پذیر است.
سلام وقتبخیر
من کل دندانهای فک بالارو روکش زیرکونیا کردم ولی رنگشون خیلی سفیده و تضاد زیادی با دندونای پایینم دارن با چسب موقتم نصب شدن امکانش هس که جدا بشه روکشام و رنگشون طبیعی تر کنن دندونسازم؟و اینکه احتمال شکستن روکش هس موقع جدا کردن یا مواد خاصی برای جدا شدنش هست؟
با سلام، روکش هایی که به طور موقت سمان می شوند معمولا از روی دندان جدا می شوند و می توان آن ها را مجددا به لابراتوار ارسال نمود تا رنگ دندان ها زردتر شوند. روکش های زیرکونیا استحکام کافی دارند و اگر با دقت از روی دندان ها برداشته شوند دچار شکستگی نخواهند شد.
اگر عصب کشی کرده اید و دندان شما دیواره اش سالم می باشد روکش نکنید. با روکش کردن بافت سالم دندان را تا حد دهشتناکی میتراشن و بافت ناچیز باقی مانده را زیر کلاهکی مصنویی غایم میکنند که بعد از چند وقت آن بافت ناچیز نیز به دلیل عدم دسترسی با بزاق دهان و گیر غذایی دچار پوسیدگی شده و از بین میرود. تنها در صورتی روکش لازم است که بافت دندان تا حد کاملی از بین رفته باشد به طوریکه پر کردگی دندان به ریشه دندان فشار آورده یا باعث شکست نواحی نازک دندان شود. در صورتی که روکش لازم ندارید ولی روکش کنید علاوه بر صدمه به محیط آرام دهان خود، پوسیدگی و رشد میکروب را در دهان خود افزایش داده و هزینه های گزاف نخ دندان و مسواک های مخصوص رو باید بدهید، علاوه بر این با این دندان مصنویی شما توانایی خورد کردن چیزی را ندارید. جالب است پزشکان جهت افزایش مقاومت این کار را میکنند ولی به محض انجام گوش زد میکنند که چیز سخت با روکش نخورید چون موجب شکست آن میشود. از طرفی گیر غذایی مکرر در زیر روکش های دندانی مشکلی به شدت شایع که موجب تیرگی و کبودی لثه در ناحیه روکش و در نتیجه شروع پوسیدگی و تحلیل لثه در آن ناحیه می باشد. روکش های دندانی تنها در مرحله ی آخر و قبل از کشیدن دندان انجام میشوند نه بعد از درمان ریشه یا همان عصب کشی. به یاد داشته باشید دندان عصب کشی شده ای که پوسیدگی دیواره ندارد در صورتی که با مواد پر شود عمر بسیار بیشتری نسبت به دندان روکش داشته و نیاز به مراقبت های خاص روکش را نداشته و با حفظ ظاهر طبیعی دندان قابلیت خورد کردن بیشتری از غذا را دارد. همچنین در صورتی که دندان های کنار و مقابل روکش سالم باشند روکش کردن دندان به شدت ریسک پوسیدگی در دندان فک مقابل به دلیل پرس شدن غذا به دندان رو به رو در فک مقابل و دندان های کناری به دلیل گیر غذایی و تحلیل لثه ناشی از آن را افزایش میدهد. فراموش نکنید روکش دندان هر لحظه امکان شکسته شدن و افتادن را دارد. بنابراین اکیدا توصیه میشود تنها در صورتی پس از عصب کشی روکش کنید که پوسیدگی دندان بسیار بالا بوده و تقریبا دیواره دندان را نیز درگیر کرده است در غیر این صورت روکش کردن موجب نارضایتی شما میگردد.
در صورتی که بافت باقیمانده دندان پس از درمان ریشه به اندازه کافی باشد می توان جهت حفظ بافت سالم دندان درمان های محافظه کارانه تر مانند بیلداپ انجام داد. اما اگر تخریب دندان به اندازه ای باشد که امکان انجام بیلداپ نباشد، آخرین راه حل درمانی انجام روکش است. البته روکش هایی که با اصول صحیح توسط دندانپزشک و همچنین تکنسین لابراتوار ساخته می شوند، از ساختار اندک باقیمانده محافظت کرده و در صورت مراقبت درست سال ها عمر می کنند.
سلام. من دوتا از دندان های آسیابم عصب کشی می خواد و مطالبی خوندم که تاج دندان بعد از عصب کشی سست میشه و نهایتا میشکنه. این مطلب درسته؟با روکش میشه درستش کرد؟ممنون میشم پاسخ بدین
با سلام، دندان هایی که درمان ریشه می شوند به این دلیل که بافت زیادی از دست می دهند درمعرض شکستگی قرار دارند، این مطلب درست است اما این مورد صحیح نیست که تمامی دندان ها پس از درمان ریشه لزوما به روکش نیاز دارند. اگر بعد از انجام درمان ریشه بافت باقیمانده دندان به اندازه ای باشد که بتوان بیلداپ انجام داد، با حفظ بافت سالم دندان این درمان انجام می شود. اما اگر تخریب دندان وسیع بوده و بافت سالم باقیمانده بسیار اندک است مجبور به انجام روکش هستیم.