علائم پس زدن ایمپلنت دندان + راه های پیشگیری از آن

شکست ایمپلنت دندان یک مساله مهم است که هم برای بیمار و هم برای جراح بسیار چالش برانگیز است. کاشت دندان با ایمپلنت هر چقدر هم که با دوام یا تضمین شده باشد، می‌تواند به دلیل سهل‌انگاری، بهداشت نامناسب دهان و دندان یا عوامل خارجی خاصی تحت تأثیر قرار گرفته و شکست بخورد.زمانی که ایمپلنت شکست می‌خورد (یا اصطلاحاً پس زده می‌شود)، می‌تواند باعث درد، ناراحتی و سایر علائم آزاردهنده شود. آنچه در این مقاله می‌خوانید همه چیز درباره نحوه شکست و علائم پس زدن ایمپلنت به همراه روش‌های درمان و پیشگیری از آن است.

علائم پس زدن ایمپلنت چیست؟

مهم ترین علائمی که نشان می دهند ممکن است دچار شکست ایمپلنت شده باشیم و فرآیند درمان ناموفق بوده باشد عبارتند از:

• مشکل در جویدن
• التهاب لثه
• تحلیل لثه
• افزایش تورم
• شل شدن ایمپلنت
• درد یا ناراحتی شدید
• خونریزی لثه

چرا ایمپلنت ها دچار شکست شده یا پس زده می شوند؟

عوامل مختلفی می‌توانند باعث شکست ایمپلنت دندان یا پس زدن ایمپلنت دندان شوند که مهم‌ترین آن‌ها موارد زیر هستند:

علت اصلی ❗	توضیحات کوتاه 📝	افراد در معرض خطر 👤
پری ایمپلنتیت 🦠	عفونت اطراف ایمپلنت	سیگاری‌ها، دیابتی‌ها
جوش نخوردن با استخوان ❌	ضعف در استئواینتگریشن	استخوان کم‌تراکم
آسیب عصب و بافت 😖	قرارگیری اشتباه پایه	جراحی دشوار
مشکلات سینوس 😮	سوراخ‌شدن غشای سینوس	افراد با تحلیل فک بالا
کاشت فوری ایمپلنت ⏱	بارگذاری بیش از حد	استخوان ضعیف
آلرژی به تیتانیوم 🧪	حساسیت به فلز	افراد مستعد آلرژی
واکنش سیستم ایمنی 🛑	پس زدن جسم خارجی	موارد نادر

• پری ایمپلنتیت
• شکست در فرآیند جوش خوردن ایمپلنت به استخوان
• آسیب به عصب و بافت های دیگر
• مشکلات سینوس
• کاشت سریع ایمپلنت
• واکنش آلرژیک
• واکنش جسم خارجی
• آسیب دیدن ایمپلنت
• بهداشت نامناسب دهان و دندان

در ادامه توضیحات مرتبط با هر کدام از مشکلات و عوامل ذکر شده را بخوانید.

عدم رعایت بهداشت دهان و دندان

قطعاً میزان رسیدگی به بهداشت دهان و دندان و سبک زندگی، نقش مهمی در موفقیت یا شکست ایمپلنت دندان دارد. چنانچه بیمار آنچنان که باید، توصیه‌های متخصص و جراح ایمپلنت خود را اجرا نکند و در رسیدگی به بهداشت دهان و دندان کم کاری کند، ممکن است خیلی زود با علائم پس زدن ایمپلنت دندان و شکست آن مواجه شود.

بیماری پری ایمپلنتیت

پری ایمپلنتیت (Peri-implantitis) یا عفونت ایمپلنت دندان، یکی از دلایل اصلی پس زدن ایمپلنت دندان است. عفونت ایمپلنت یا اطراف آن، می‌تواند در طی جراحی ایمپلنت یا بعد از جراحی ایجاد شود.

همچنین سمنت یا همان چسبی که برای اتصال روکش دندان بر روی پایه ایمپلنت استفاده می‌شود، ممکن است از زیر روکش نشت پیدا کرده و به داخل بافت لثه وارد شود. در این وضعیت عفونت در لثه ایجاد می‌شود که می‌تواند منجر به شکست ایمپلنت شود.

پری ایمپلنتیت یا عفونت ایمپلنت می‌تواند بر روی بافت‌های سخت و نرم و همچنین استخوان اطراف ایمپلنت تأثیر بگذارد. پری ایمپلنتیت می‌تواند باعث از دست دادن استخوان اطراف ایمپلنت و شکست کامل آن شود. البته این شرایط بعضی اوقات قابل درمان است، اما در بیشتر موارد باید ایمپلنتِ شکست خورده برداشته شده و یک ایمپلنت جایگزین قرار داده شود.

بیماران با لثه‌های نازک، بیماران مبتلا به دیابت، افراد سیگاری و کسانی که بهداشت دهان و دندان آنها ضعیف است، به میزان بیشتری در معرض عفونت ایمپلنت قرار خواهند داشت.

شکست فرآیند استئواینتگریشن

استئواینتِگریشِن (Osseointegration) به فرآیند جوش خوردن ایمپلنت کاشته شده به استخوان فک گفته می‌شود. این روند، پس از انجام عمل جراحی ایمپلنت شروع شده و معمولا طی چند هفته تا چند ماه پس از عمل ادامه دارد.

هرگونه مشکل در فرآیند جوش خوردن ایمپلنت دندان به استخوان می‌تواند باعث پس زدن ایمپلنت شود. برای مثال، شل شدن ایمپلنت یکی از این مشکلات است. عوامل زیادی می‌توانند باعث این اتفاق شوند و محتمل‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• تراکم ناکافی استخوان
• موقعیت نادرست ایمپلنت کاشته شده
• آسیب به بافت‌های اطراف
• بارگذاری بیش از حد یا کاشت ایمپلنت یک روزه
• وارد شدن ضربه به ایمپلنت یا شکستن آن

آسیب عصب و بافت

یک احتمال دیگر برای شکست ایمپلنت دندان که بسیار نادر است، احتمال آسیب به ساختارهای اطراف ایمپلنت شامل اعصاب و عروق خونی است.

هنگامی که ایمپلنت با فاصله بسیار نزدیکی به عصب قرار بگیرد، بیمار ممکن است درد طولانی مدت، بی حسی یا گزگز در گونه، زبان، چانه، لب ها یا لثه های خود را تجربه کند. آسیب عصب و بافت می‌تواند موقتی یا دائمی باشد و در این حالت ممکن است نیاز به برداشته شدن فیکسچر و یا پایه ایمپلنت باشد.

مشکلات سینوس

در برخی افراد که برای یک مدت طولانی دندان‌های آسیاب خود در فک بالا را از دست داده‌اند، شاهد کاهش تراکم استخوان و تحلیل رفتن آن خواهیم بود. در چنین شرایطی غشای سینوس ماگزیلاری به پایین نزول پیدا کرده و عملا کاشت ایمپلنت را با مشکل مواجه می‌کند.

افرادی که با این مشکل مواجه هستند باید پیش از انجام جراحی کاشت ایمپلنت اقدام به جراحی سینوس لیفت کنند. طی این عمل سینوس ماگزیلاری به بالا هدایت می‌شود و زیر آن با بافت استخوانی پر می‌شود. پس از اضافه شدن موفقیت آمیز استخوان و افزایش تراکم آن، ایمپلنت کاشته می‌‎شود.

چنانچه سینوس لیفت صورت نگیرد، پس از کاشت، ایمپلنت باعث سوراخ شدن غشای سینوس شده که این به نوبه خود موجبات آلودگی و عفونت سینوس را فراهم می‌کند. عفونت سینوس و جابجایی ایمپلنت از دیگر علائم پس زدن ایمپلنت یا شکست آن محسوب می‌شود.

کاشت ایمپلنت یک روزه و ایجاد اورلود یا اضافه بار روی آن (Overloading)

گاهی اوقات مطابق درخواست بیمار یا ترجیح جراح، ممکن است ایمپلنت به صورت فوری و یا یک روزه کاشته شود. یعنی جراح بلافاصله پس از قرار دادن پایه ایمپلنت در داخل استخوان فک، اباتمنت و روکش دندان را نیز روی پایه قرار می‌دهد. به عبارت ساده‌تر تمام پروسه عمل که در حالت معمولی می‌بایست در دست کم 2 جلسه صورت بگیرد، طی یک جلسه انجام داده می‌شود.

این روش شاید با کوتاه‌تر کردن زمان درمان، روند بهبودی را تسریع کرده و نیاز به مراقبت‌های پس از جراحی را کاهش دهد.

برای مثال افرادی که تراکم استخوان کافی ندارند، کاشت ایمپلنت یک روزه و قرار دادن اباتمنت و روکش دندان روی آن می‌تواند باعث سنگین شدن ایمپلنت و نمایان شدن علائم پس زدن یا شکست ایمپلنت شود. زیرا زمان کافی برای استخوان سازی در اطراف ایمپلنت وجود ندارد و یا سرعت آن کم است.

به همین دلیل توصیه می‌شود کسانی که بافت استخوان کافی و مناسب ندارند پس از پیوند استخوان و مستحکم شدن آن اقدام به کاشت کنند و از انجام ایمپلنت یک روزه و فوری خودداری کنند.

واکنش آلرژیک به جسم خارجی

این روزها، ایمپلنت‌های دندانی معمولاً از آلیاژ تیتانیوم ساخته می‌شوند، که در بعضی موارد حاوی مقادیر جزئی یا رگه‌هایی از فلز نیکل هستند. اگرچه این امر بسیار نادر است، اما برخی از بیماران می‌توانند واکنش التهابی یا آلرژیک به آلیاژ تیتانیوم و نیکل داشته و علائمی را تجربه کنند.

علائم آلرژیک به فلزات و موارد خارجی می‌تواند شامل موارد زیر باشند:

• احساس سوزن سوزن شدن  
• تورم
• خشکی دهان
• از بین رفتن چشایی
• و حتی سندرم خستگی مزمن

آزمایش MELISA که مخفف Memory Lymphocyte Immunostimulation Assay، تنها راه برای بررسی حساسیت و آلرژی به تیتانیوم یا فلزات دیگر است.

اما حتی در صورت حساسیت به فلز تیتانیوم، هنوز می‌توانید بدون ترس از پس زدن ایمپلنت یا شکست آن صاحب ایمپلنت شوید. شما می‌توانید به جای ایمپلنت‌های تیتانیومی از نمونه‌های زیرکونیا استفاده کنید. ایمپلنت زیرکونیا مانند تیتانیوم با دوام است اما در ساختار آن فلز وجود ندارد.

پس زدن ایمپلنت دندان توسط سیستم ایمنی بدن

به دنبال عمل پیوند هر عضوی، بدن بیمار ممکن است عضو پیوندی را رد کرده و قبول نکند. در موارد نادر سیستم ایمنی فرد ممکن است ایمپلنت را به‌عنوان جسمی خارجی شناسایی کرده و آن را پس بزند. زیرا بخش‌های مختلف دستگاه ایمنی در برخی افراد ایمپلنت را جزئی از بدن نمی‌دانند و احتمال اینکه آن را به عنوان یک تهدید جدی برای سلامتی بدن ببینند زیاد است. بنابراین بدن برخی از افراد به عنوان یک واکنش ایمنی می تواند موجب شکست ایمپلنت دندان شود.

آسیب دیدن خود ایمپلنت

علیرغم اینکه ایمپلنت‌های دندانی از فلزات مستحکمی مانند تیتانیوم ساخته می‌‎شوند، اما ممکن است تحت شرایطی دچار آسیب فیزیکی شوند. برای مثال امکان خم شدن یا شکستن آن‌ها در صورت برخورد ضربه ناگهانی به صورت، وارد شدن فشار مداوم به دندان‌ها مانند دندان قروچه و … وجود دارد.

اگر ضربه سنگینی به صورت و ایمپلنت کاشته‌شده وارد شود، احتمال جابه‌جایی، خونریزی و بروز عوارضی که به شکست یا پس زدن ایمپلنت منجر می‌شوند وجود دارد.

درمان پس زدن ایمپلنت چیست؟

بسته به اینکه علت پس زدن ایمپلنت چیست، روش درمان آن نیز متفاوت خواهد بود. برای مثال اگر از عفونت ایمپلنت دندان رنج می‌برید احتمالا در صورت عدم درمان عفونت، نیاز باشد که ایمپلنت برداشته شده و پس از التیام کامل ناحیه عمل، مجددا جراحی دیگری برای کاشت صورت بگیرد.

چگونه از شکست ایمپلنت پیشگیری کنیم؟

اقدام پیشگیرانه ✅	اهمیت 🌟	توضیح کوتاه 📌
رعایت بهداشت دهان 🪥	خیلی زیاد	مسواک، نخ‌دندان، دهانشویه
معاینه منظم دندانپزشک 🏥	زیاد	تشخیص زودهنگام مشکلات
پرهیز از سیگار 🚭	خیلی زیاد	کاهش خطر عفونت
رژیم غذایی مناسب 🥗	متوسط	حفظ سلامت استخوان و لثه
انتخاب جراح متخصص 👨‍⚕️	خیلی زیاد	کاهش خطاهای جراحی
استفاده از ایمپلنت مناسب 🦷	زیاد	انتخاب برند معتبر و سازگار

بهترین راه جلوگیری از شکست ایمپلنت، برداشتن اولین قدم‌ها با آمادگی کامل است. پس از جراحی نیز باید مطمئن شوید که تمام توصیه‌های متخصص ایمپلنت خود را رعایت می‌کنید. همچنین رعایت اقدامات زیر کاملاً ضروری است:

• تمیز کردن دندان‌ها با مسواک و خمیر دندان مناسب
• استفاده از نخ دندان
• شستشو دهان با دهانشویه ضد باکتری
• مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه
• رعایت رژیم غذایی مناسب برای افرادی که ایمپلنت دندان کاشته اند
• پرهیز از عاداتی که ممکن است به ایمپلنت آسیب بزند
• ترک سیگار و مشروبات الکلی

✅پس زدن ایمپلنت دندان؛ آنچه باید به یاد داشته باشید

پس زدن ایمپلنت دندان نتیجه‌ی بی‌توجهی به جزئیات حیاتی در انتخاب جراح، کیفیت ایمپلنت و مراقبت‌های پس از عمل است. با پایبندی به توصیه‌های متخصص، رعایت بهداشت دهان و پیگیری منظم می‌توان احتمال بروز این مشکل را به حداقل رساند و طول عمر ایمپلنت را تضمین کرد. اگر به دنبال مرکزی هستید که در تمام مراحل درمان — از نخستین جلسه مشاوره تا پایان مسیر — بر این اصول تکیه داشته باشد، در آرتمان درمان آماده‌ایم با همین نگاه از شما میزبانی کنیم.

❓سوالات رایج درباره پس زدن ایمپلنت دندان