حداقل و حداکثر سن مناسب برای ایمپلنت دندان چه سنی است؟
- تـاریـخ:
- دسته بندی: مقالات, مقالات ایمپلنت دندان
- نوشته شده توسط آرتمان درمان
- بدون نظر کاربران
فهرست عناوین این نوشتار
در میان راهکارهای جایگزینی دندان غائب، ایمپلنت به دلیل توانایی در تقلید عملکرد ریشه دندان طبیعی و حفظ استخوان فک، به عنوان یک استاندارد درمانی شناخته می شود. با این حال، پرسش مهم و پر تکرار بیشتر مراجعان این است که سن مناسب برای ایمپلنت دندان چقدر است؟
در این مقاله، ما از سطح پاسخ های کلی عبور کرده و به توضیح ملاحظات بیولوژیک و علمی می پردازیم که مشخص می کند چه زمانی بهترین پنجره درمانی برای کاشت ایمپلنت دندان در طول عمر یک فرد است.
اصل راهنما سن بیولوژیک شماست نه سن تقویمی
در پزشکی و دندانپزشکی مدرن، ما به ندرت بر اساس سن تقویمی به تنهایی تصمیم گیری می کنیم. آنچه برای ما بیشتر اهمیت دارد، “سن بیولوژیک” شماست. شاخصی که:
- وضعیت سلامت عمومی
- سرعت متابولیسم
- و مرحله تکاملی بدن شما را نشان می دهد.
بنابراین، بحث سن مناسب برای ایمپلنت دندان به دو نقطه بحرانی در طیف زندگی تقسیم می شود:
- یکی حد پایین سنی: این حد توسط یک رویداد بیولوژیک تعیین می شود که همان تکمیل رشد اسکلتی فک و صورت است.
- و دوم حد بالای سنی: این حد، سقف مشخصی ندارد و در عوض، توسط مجموعه ای از فاکتورهای مرتبط با سلامت عمومی و شرایط موضعی استخوان فک تعریف می شود.
در ادامه، هر یک از این دو محدوده را با جزئیات بیشتر بررسی می کنیم.
حداقل سن مناسب برای ایمپلنت دندان چقدر است؟
یک اصل بنیادین در علم ایمپلنتولوژی وجود دارد که هر متخصص متعهدی به آن پایبند است: کاشت ایمپلنت دندان در بیماری که رشد فعال اسکلتی دارد، اکیداً ممنوع (Contraindicated) است. این یک توصیه سلیقه ای نیست، بلکه مبتنی بر درک بیولوژی رشد و تفاوت ذاتی بین دندان طبیعی و ایمپلنت است.
به نقل از Innovative Oral Surgery
“Before a patient can receive a dental implant, they should have reached skeletal maturity. In other words, their jawbone is fully developed and will not have any more ‘growth spurts.’”
«قبل از اینکه بیمار بتواند ایمپلنت دندانی دریافت کند، باید به بلوغ اسکلتی رسیده باشد. به عبارت دیگر، استخوان فک او به طور کامل توسعه یافته و دیگر رشد نخواهد کرد.»
چرا در سنین پایین نمی توانیم و مجاز نیستیم ایمپلنت بکاریم؟
برای درک این موضوع که سن مناسب برای ایمپلنت دندان سنین پایین نیست، باید به ساختار اطراف دندان نگاه کنیم:
دندان های طبیعی ما مستقیماً به استخوان فک نچسبیده‌اند. آن ها توسط یک مجموعه بافت همبند بسیار تخصصی به نام «لیگامان پریودنتال» (Periodontal Ligament یا PDL) در حفره استخوانی خود معلق هستند. این لیگامان شگفت انگیز، حاوی اعصاب، عروق خونی و سلول هایی است که به دندان اجازه می دهد:
- به فشارهای جویدن پاسخ دهد (حس فیزیکی).
- در پاسخ به نیروهای ارتودنسی حرکت کند.
- و مهم تر از همه، همراه با رشد عمودی استخوان فک (رشد کمپلکس دنتوآلوئولار) به طور مداوم به سمت سطح جونده حرکت کند (Eruption).
حالا ایمپلنت دندان را در نظر بگیرید…
ایمپلنت، یک سازه از جنس تیتانیوم است که از طریق فرآیندی به نام استئواینتگریشن (Osseointegration) مستقیماً به استخوان فک جوش می خورد. در این حالت، هیچ لیگامان پریودنتالی وجود ندارد. ایمپلنت به بخشی ثابت و غیرمتحرک از استخوان تبدیل می شود. پدیده ای که به آن «انکیلوز عملکردی» (Functional Ankylosis) می گوییم.
پیامد بالینی قرار دادن زودهنگام ایمپلنت چیست؟
حال تصور کنید در فک یک نوجوان ۱۴ ساله که در اوج جهش رشدی خود قرار دارد، یک ایمپلنت دندان در ناحیه دندان پیشین بالا قرار دهیم. چه اتفاقی رخ می دهد؟
- ایمپلنت دندان به صورت انکیلوز شده، در موقعیت سه بعدی خود ثابت باقی می ماند.
- در همین حال، استخوان آلوئولار و دندان های طبیعی مجاور، به تبعیت از الگوی رشد طبیعی، به رشد خود در جهت عمودی و رو به جلو ادامه می دهند.
نتیجه پس از چند سال، یک ناهنجاری زیبایی شناختی و عملکردی شدید به نام Infraocclusion است. در این حالت، تاج ایمپلنت دندان به طور مشخصی کوتاه تر از دندان های مجاور به نظر می رسد و لبه لثه آن نیز بسیار بالاتر قرار می گیرد، گویی ایمپلنت در استخوان “غرق” شده است.
این وضعیت نه تنها لبخند را نازیبا می کند، بلکه:
- تمیز کردن ناحیه را دشوار می کند
- باعث گیر غذایی می شود
- و می تواند منجر به مشکلات بایت شود.
- که متاسفانه اصلاح این مشکل در آینده، بسیار پیچیده، تهاجمی و پرهزینه است.
بنابراین افراد باید صبر کنند تا به سن مناسب برای ایمپلنت دندان برسند بعد اقدام به درمان کنند.
از کجا بفهمیم که رشد استخوانی-اسکلتی تمام شده‌است؟
به طور کلی، رشد اسکلتی در دختران حدوداً در سن ۱۷-۱۸ سالگی و در پسران حدوداً در ۱۹-۲۱ سالگی به پایان می رسد. اما این اعداد صرفاً یک راهنمای کلی هستند و تنوع فردی بسیار زیاد است. بنابراین اغلب برای تصمیم گیری دقیق، ما به ابزارهای تشخیصی عینی مثل این موارد نیاز داریم:
رادیوگرافی های سفالومتری سریالی (Serial Cephalometric Radiographs)
این روش در واقع یک استاندارد طلایی است. دو یا چند رادیوگرافی نیمرخ از جمجمه به فاصله ۶ تا ۱۲ ماه تهیه شده و روی هم منطبق (Superimpose) می شوند. اگر مقایسه تصاویر هیچ گونه تغییر رشدی را نشان ندهد، می توان توقف رشد را تایید کرد.
رادیوگرافی مچ دست (Hand-Wrist Radiograph)
این روش نیز سن استخوانی فرد را نشان می دهد. با مشاهده وضعیت صفحات رشد (Epiphyseal Plates) در استخوان های مچ دست و انگشتان، می توان تشخیص داد که آیا فرد جهش رشدی بلوغ را به پایان رسانده‌است یا خیر. جوش خوردن این صفحات، نشانه ای قابل اعتماد از توقف رشد عمومی بدن است.
بنابراین، حداقل سن مناسب برای ایمپلنت دندان …
نقطه ای است که با ابزارهای علمی، توقف کامل رشد اسکلتی بیمار تایید شده باشد. صبر کردن تا آن زمان، نشانه تعهد به اصول دندانپزشکی محافظه کارانه و پیشگیری از بروز مشکلات جدی در آینده است.
اگر به دنبال درمان هایی با رویکرد محافظه کارانه و کم تهاجم هستید که با کمترین آسیب به دندان، باعث حفظ حداکثری ساختار دندان طبیعی شما شود، جهت دریافت مشاوره تخصصی و طرح درمان اختصاصی شماره تماس خود را وارد فرمایید
حداکثر سن مناسب برای ایمپلنت دندان چقدر است؟
در انتهای دیگر طیف سنی، خبرهای بسیار خوبی وجود دارد. از نظر علمی، هیچ سقف سنی مشخصی به عنوان کنترااندیکاسیون (ممنوعیت) مطلق برای دریافت ایمپلنت دندان وجود ندارد. مطالعات متعدد و تجربیات بالینی ما نشان می دهند که میزان موفقیت استئواینتگریشن در افراد سالمند سالم، آنچنان تفاوت فاحشی با افراد جوان تر ندارد.
جهت تعیین سن مناسب برای ایمپلنت دندان در بیماران مسن، تمرکز ما از سن تقویمی به دو حوزه دیگر معطوف می شود:
- وضعیت سلامت سیستمیک بیمار.
- کیفیت و کمیت استخوان در ناحیه مورد نظر.
اقدامات قبل از ایمپلنت در سالمندان
| اقدام پزشکی 👩⚕️ | دلیل اهمیت 📝 |
| کنترل دیابت 🩸 | HbA1c زیر ۷٪ برای موفقیت جراحی |
| مشورت قلبی 🫀 | بررسی داروها و شرایط قلبی |
| ارزیابی داروها 💊 | پرهیز از بیس‌فسفونات‌ها و داروهای پرخطر |
| بازسازی استخوان 🦴 | افزایش حجم فک قبل از ایمپلنت |
| آموزش بهداشت 🪥 | تضمین سلامت بلندمدت ایمپلنت |
در افراد مسن اگر این موارد رعایت شود درصد موفقیت درمان بالا می رود ….
بیماری های سیستمیک می بایست کنترل شوند
- شرایطی مانند دیابت باید به خوبی کنترل شوند (معیاری مانند سطح HbA1c زیر ۷٪ مطلوب است)
- بیماری های قلبی-عروقی نیازمند مشورت با پزشک معالج هستند.
- پوکی استخوان (Osteoporosis) به خودی خود مانع ایمپلنت نیست، اما ممکن است بر کیفیت استخوان و روند بهبودی تاثیر بگذارد.
تمامی داروهای مصرفی باید به اطلاع متخصص برسد
بیماران باید لیست کاملی از داروهای خود را ارائه دهند چرا که بعضی داروها دردسرساز هستند. مثلا داروهای دسته بیس فسفونات ها و برخی دیگر از داروهای ضدجذب استخوان (Antiresorptive Agents) که برای درمان پوکی استخوان یا برخی سرطان ها استفاده می شوند از این دست هستند.
آن ها می توانند ریسک یک عارضه نادر اما جدی به نام استئونکروز فک وابسته به دارو (MRONJ) را افزایش دهند. پس مدیریت این بیماران نیازمند پروتکل های خاص و هماهنگی با پزشک معالج است.
کیفیت و کمیت استخوان باید بهبود پیدا کند
پس از، از دست دادن دندان، استخوان فک به مرور زمان تحلیل می رود (Resorption). در بسیاری از بیماران سالمند که سال ها بی دندان بوده‌اند، ممکن است حجم استخوان برای قرار دادن ایمپلنت دندان کافی نباشد.
ولی خب این یک مانع دائمی نیست. امروزه با تکنیک های بسیار قابل پیش بینی بازسازی هدایت شده استخوان (Guided Bone Regeneration – GBR) یا پیوند استخوان، می توانیم بستر استخوانی لازم را برای کاشت موفقیت آمیز ایمپلنت فراهم کنیم.
مهارت های حرکتی و بهداشتی باید تقویت شوند
بیمار باید توانایی فیزیکی لازم برای تمیز کردن دقیق اطراف ایمپلنت ها را با مسواک و ابزارهای بین دندانی داشته‌باشد. چراکه موفقیت بلندمدت درمان به این موضوع بستگی دارد.
بجز سن، چه فاکتورهایی برای ارزیابی کاندیداتوری درمان ایمپلنت وجود دارند؟
تا اینجا کلا درباره سن مناسب برای ایمپلنت دندان صحبت کردیم. با جمع بندی نکات بالا، می توانیم معیارهای واقعی برای اینکه چه کسی کاندیدای مناسبی برای ایمپلنت دندان است را به شکل زیر خلاصه کنیم:
| معیار | شرح و اهمیت بالینی |
| بلوغ اسکلتی🧬 | رشد فک باید کاملاً متوقف شده باشد تا از بروز ناهنجاری Infraocclusion جلوگیری شود. (برای بیماران جوان) |
| سلامت عمومی❤️ | بیماری های سیستمیک باید تحت کنترل باشند. بیمار باید بتواند یک جراحی سرپایی را تحمل کند. |
| استعمال دخانیات🚭 | سیگار کشیدن به شدت بر جریان خون، روند بهبودی و موفقیت بلندمدت ایمپلنت تاثیر منفی می گذارد. ترک یا کاهش شدید مصرف، یک پیش نیاز کلیدی است. |
| حجم استخوان🦴 | باید کمیت و کیفیت کافی از استخوان برای حمایت مکانیکی از ایمپلنت وجود داشته باشد. در صورت کمبود، نیاز به بازسازی استخوان (پیوند) است. |
| سلامت پریودنتال🪥 | لثه ها و استخوان اطراف دندان های دیگر باید سالم و فاقد عفونت فعال باشند. هرگونه بیماری لثه باید قبل از جراحی ایمپلنت درمان شود. |
| انگیزه و بهداشت🧼 | بیمار باید اهمیت بهداشت دهان را درک کرده و متعهد به رعایت دقیق آن برای تمام عمر ایمپلنت باشد. |
راه حل های موقت برای مدیریت فضای بی دندانی در نوجوانان چه هستند؟
حال به سوال مهم بازگردیم: برای نوجوانی که دندان خود را از دست داده و هنوز به سن مناسب برای ایمپلنت دندان نرسیده، چه باید کرد؟ رها کردن فضای خالی به هیچ وجه یک گزینه نیست، زیرا منجر به کج شدن دندان های مجاور و از بین رفتن فضا برای ایمپلنت آینده می شود.
در این دوره انتظار، ما از راه حل های موقت با هدف حفظ فضا (Space Maintenance) و تامین زیبایی استفاده می کنیم:
بریج متصل شونده با رزین (Resin-Bonded Bridge یا Maryland Bridge)
یک دندان مصنوعی با دو باله نازک که به پشت دندان های سالم مجاور چسبانده‌می‌شود. مزیت اصلی آن، عدم نیاز به تراش دندان های سالمِ کناری است. که این رویکرد کاملاً با اصول دندانپزشکی محافظه کارانه همخوانی دارد.
پروتز پارسیل متحرک (Removable Partial Denture)
به این پروتز اصطلاحاً فلیپر (Flipper) نیز گفته می شود. این در واقع یک راه حل ساده و کم هزینه برای پر کردن موقت فضای خالی است.
نگهدارنده Essix با دندان جایگزین
یک پلاک شفاف که روی دندان ها قرار می گیرد و یک دندان مصنوعی در محل فضای خالی در آن تعبیه می شود. این گزینه نیز زیبایی قابل قبولی فراهم می کند. در مجموع این روش ها به بیمار اجازه می دهند تا با حفظ عملکرد و زیبایی، دوره رشد خود را به اتمام برساند و در سن مناسب برای ایمپلنت دندان، برای درمان اقدام کند.
👋 برای آگاهی بیشتر از روند درمان ایمپلنت دندان، مطالعه سایر مقالات وب‌سایت آرتمان درمان توصیه می‌شود.
متخصص ایمپلنت دندان کیست: چه دندانپزشکی جراحی ایمپلنت انجام می‌دهد؟
۱۲ مورد از بهترین مزایای ایمپلنت دندان که باید بدانید
✅به دنبال جایگزینی دندان غائب خود با ایمپلنت هستید؟
در مجموعه آرتمان درمان، رویکرد ما در درمان ایمپلنت (و تمامی درمان های دیگر)، کاملاً مبتنی بر شواهد علمی و اصول محافظه کارانه است. برای ما اصل بر صبر و ارزیابی دقیق در بیماران جوان برای جلوگیری از عوارض آینده، و یک ارزیابی جامع پزشکی و دندانی در بیماران سالمند، برای تضمین یک درمان ایمن و موفق است.
هدف ما تنها قرار دادن یک ایمپلنت دندان نیست. ما به دنبال ارائه یک راه حل درمانی مناسب هستیم که برای سالیان متمادی، سلامت و رضایت شما را به همراه داشته باشد.
❓پرسش های متداول در خصوص سن مناسب برای ایمپلنت دندان
در نهایت حداقل سن برای ایمپلنت چند سال است؟
یک عدد ثابت وجود ندارد. معیار اصلی، تایید توقف رشد اسکلتی توسط روش های رادیوگرافیک است که معمولاً پس از ۱۸ سالگی اتفاق می افتد.
آیا پوکی استخوان مانع دریافت ایمپلنت می شود؟
پوکی استخوان به خودی خود مانع نیست، اما ممکن است بر کیفیت استخوان تاثیر بگذارد. مهم تر از آن، داروهای مصرفی برای درمان آن است که باید حتماً به دندانپزشک اطلاع داده شود.
دریافت مشاوره و نوبت آنلاین
فیلد های "*" اجباری هستند
مقالات مرتبط
علت شکستن و افتادن لمینت دندان چیست و با لمینت شکسته چه کنیم؟
هرچند که بیشتر افراد با مراقبت اصولی بسیار ساده و
میزان ماندگاری و طول عمر لمینت دندان چقدر است؟
لمینت ها یک درمان دندانپزشکی محبوب برای بهبود ظاهر دندان
چرا برای نصب لمینت نیاز به تراشیدن دندان داریم؟ (بررسی میزان تراش)
یکی از مهم ترین نگرانی های افرادی که قصد انجام
