علل تحلیل لثه چیست؟ (+ مهم ترین روش های درمان عقب رفتن لثه ها)

تحلیل لثه یا (Gum recession) به حالتی گفته می‌شود که در آن لثه (یعنی بافتی که اطراف دندان را احاطه کرده) عقب‌نشینی می‌کند و بخش هایی از ریشه دندان در معرض دید قرار می‌گیرد. تحلیل لثه مشکلی بسیار شایع در میان مراجعان به مراکز دندانپزشکی است و ممکن است حتی در سالم‌ترین افراد نیز مشاهده شود. با علائم، علل، درمان و نحوه پیشگیری از آن در این مقاله آشنا خواهید شد.

علائم تحلیل لثه: نشانه‌ها و تشخیص 🚩🔍

موضوع	توضیح علمی
تعریف تحلیل لثه	عقب‌نشینی بافت لثه که باعث نمایان شدن ریشه دندان می‌شود و ریسک حساسیت، پوسیدگی و آسیب افزایش می‌یابد.
علل اصلی	بهداشت ناکافی، بیماری‌های پریودنتال (عفونت باکتریایی)، مسواک زدن شدید، تغییرات هورمونی، دخانیات و عوامل ژنتیکی
علائم شایع	حساسیت دندان، افزایش طول ظاهری دندان، مشاهده ریشه، تغییر موقعیت دندان‌ها، خونریزی لثه
درمان‌های متداول	جرم‌گیری و پاکسازی، جراحی فلپ (حذف عفونت و کاهش عمق پاکت لثه)، بازسازی بافت (استفاده از ماده احیاکننده)، پیوند بافت نرم
اهمیت حفظ سلامت لثه	حفظ ثبات و سلامت دندان‌ها، جلوگیری از تحلیل و لق شدن دندان، محافظت از ریشه، بهبود بهداشت دهان و زیبایی لبخند

علل تحلیل لثه چیست؟

عوامل متعددی می‌توانند در ایجاد تحلیل لثه نقش داشته باشند. درک این دلایل می تواند به ما کمک کند تا اقدامات مناسبی جهت پیشگیری یا درمان این مشکل انجام دهیم. مهم ترین دلایل عقب رفتن لثه ها عبارتند از:

بهداشت ضعیف دهان و دندان

یکی از دلایل اصلی تحلیل رفتن لثه، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. مسواک زدن غیر اصولی یا ناکافی باعث ایجاد پلاک و جرم در اطراف دندان ها و در حاشیه لثه می شود که می تواند لثه ها را تحریک و ملتهب کند و در نهایت منجر به تحلیل آن ها شود.

بیماری لثه

بیماری لثه که به عنوان بیماری پریودنتال نیز شناخته می شود، یک عفونت باکتریایی است که لثه ها و ساختارهای نگهدارنده دندان ها را تحت تاثیر قرار می دهد. در صورت عدم درمان، بیماری لثه می تواند باعث تحلیل لثه و حتی از دست دادن دندان شود.

مرحله اولیه بیماری لثه، ژنژیویت نامیده می شود که با قرمزی، تورم و خونریزی لثه مشخص می شود. در صورت عدم درمان، ژنژیویت می‌تواند به پریودنتیت تبدیل شود. پریودنتیت وضعیتی است که در آن عفونت به استخوان و رباط‌های نگهدارنده دندان گسترش می‌یابد و منجر به تحلیل لثه شدید و قابل توجه می‌شود.

مسواک زدن تهاجمی دندان ها

یکی از اصلی ترین دلایل تحلیل لثه مسواک زدن تهاجمی است. در واقع مسواک زدن با نیروی بیش از حد (یا استفاده از مسواک هایی با موهای سفت و سخت) می تواند باعث تحریک و آسیب بافت لثه ما شود. استفاده از یک مسواک نرم و مسواک زدن ملایم برای جلوگیری از آسیب های غیر ضروری به لثه ها بسیار مهم است.

تغییرات هورمونی

تغییر سطوح هورمون ها، مانند نوساناتی که در دوران بلوغ، بارداری یا یائسگی رخ می دهد، می تواند لثه ها را حساس تر و مستعد عقب نشینی از موقعیت نرمال خود کند. تغییرات هورمونی می‌تواند بر جریان خون لثه‌ها تأثیر بگذارد و آن‌ها را در معرض التهاب و تحلیل رفتن قرار دهد.

استعمال دخانیات

سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو نه تنها باعث تغییر رنگ دندان ها می شود بلکه به بافت لثه نیز آسیب می رساند. مواد شیمیایی موجود در تنباکو، جریان خون به لثه ها را محدود می کند و بر توانایی آنها برای بهبود و مبارزه با عفونت تأثیر می گذارد. این امر خطر تحلیل لثه را افزایش می دهد. ترک مصرف دخانیات نه تنها برای سلامت کلی شما مفید است، بلکه برای سلامت لثه ها و دندان های شما نیز مفید خواهد بود.

استعداد ژنتیکی

ژنتیک می تواند در تعیین ضخامت و استحکام بافت لثه نقش داشته باشد و حتی با رعایت بهداشت دهان و دندان برخی افراد را مستعد ابتلا به تحلیل لثه می کند. برخی از افراد ممکن است از نظر ژنتیکی مستعد داشتن بافت لثه نازک‌تر باشند که این مساله می‌تواند خطر تحلیل لثه یا عقب رفتن آن را افزایش دهد.

بهترین دندان، دندان طبیعی خود شماست!

رویکرد ما در مجموعه دندانپزشکی آرتمان درمان انجام درمان به صورت محافظه کارانه و با حفظ حداکثری نسج دندان طبیعی است. اگر به دنبال درمانی اصولی، طبیعی ومحافظه کارانه هستید، با همین نگاه میزبان شما در آرتمان درمان هستیم.

02166003625 09021216575

علائم و نشانه های تحلیل لثه چیست؟

تشخیص عقب نشینی لثه در مراحل اولیه برای جلوگیری از آسیب بیشتر و جستجوی درمان مناسب بسیار مهم است. برخی از علائم و نشانه های رایج در این خصوص عبارتند از:

حساسیت دندان

اگر حساسیت دندان ها به ویژه به دمای سرد یا گرم به طور ناگهانی افزایش یابد، می تواند نشانه ای از تحلیل رفتن لثه باشد. هنگامی که لثه ها عقب می نشینند، ریشه های دندان در معرض دید قرار می گیرند که منجر به افزایش حساسیت می شود. ریشه‌های دندان‌ها مانند تاج، توسط مینای دندان محافظت نمی‌شوند و در نتیجه آن‌ها در برابر تغییرات دما و سایر محرک‌های خارجی حساس‌تر می‌شوند.

بلندتر به نظر رسیدن دندان ها

اگر متوجه شده اید که دندان های شما بلندتر از قبل به نظر می رسد، یعنی تحلیل لثه دارید. با عقب نشینی لثه ها، قسمت بیشتری از ساختار دندان نمایان می شود و این باعث می شود که ظاهر دندان بلندتر به نظر برسد. این مساله می تواند به ویژه در نزدیکی خط لثه قابل توجه تر باشد.

قرار گرفتن ریشه های دندان در معرض دید

همانطور که اشاره شد هنگامی که تحلیل لثه رخ می دهد، ریشه دندان در معرض دید قرار می گیرد. ریشه ها معمولاً توسط بافت لثه پوشانده می شوند، اما با عقب نشینی خط لثه، قابل مشاهده می شوند. این مساله می تواند دندان ها را بلندتر نشان دهد. خطرات تحلیل لثه همچنین می تواند سطح ظریف ریشه را در برابر پوسیدگی، حساسیت و مشکلات مختلف دندانی آسیب پذیر کند. ریشه های دندان در معرض دید نیز می تواند بر زیبایی ظاهری لبخند شما تأثیر منفی بگذارد.

ایجاد تغییرات در تراز دندان ها

یکی دیگر از علائم تحلیل لثه تغییرات هرچند جزئی در تراز و موقعیت دندان های شما است. با عقب نشینی بافت لثه، در واقع موقعیت دندان ها می تواند تغییر دهد و منجر به جابجایی یا ایجاد فاصله بین دندان ها شود. اگر متوجه هر گونه تغییر در تراز یا فاصله بین دندان ها شده اید که قبلا وجود نداشتند، می توانید به تحلیل لثه مشکوک باشید.

خونریزی لثه

در حالی که تحلیل لثه به خودی خود معمولاً باعث خونریزی لثه نمی شود، اما می تواند خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش دهد که این مساله ممکن است منجر به خونریزی لثه حین مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن شما شود.

اگر در حین رعایت بهداشت دهان متوجه خون در بزاق خود شدید، ضروری است با یک دندانپزشک در این خصوص مشورت کنید. خونریزی لثه می تواند نشانه ای از التهاب و عفونت در لثه ها باشد که باید به سرعت درمان شود.

درمان تحلیل لثه چگونه است؟

اگر در حال تجربه تحلیل لثه هستید، نترسید! چندین گزینه درمانی برای رفع این بیماری و بازگرداندن سلامت لثه شما وجود دارد. روش درمان مناسب به شدت و علت اصلی تحلیل لثه شما بستگی دارد. برخی از گزینه های رایج درمانی عبارتند از:

جرم گیری دندان

در مراحل اولیه تحلیل لثه، تمیز کردن و جرم گیری کامل دندان ممکن است برای از بین بردن پلاک و جرم زیر خط لثه کافی باشد. این روش معمولا توسط یک دندانپزشک عمومی، متخصص لثه یا حتی یک متخصص ترمیمی و زیبایی دندان نیز انجام می شود و یک پروسه نسبتا ساده، بدون درد و سریع است. با انجام جرم گیری، بیماری لثه رو به بهبودی می رود و تحلیل لثه متوقف شده یا درمان می شود.

انواع جراحی لثه

زمانی که وضعیت عقب رفتگی بافت لثه بسیار شدید باشد، ممکن است به انجام جراحی لثه نیاز باشد. جراحی فلپ، بازسازی و پیوند بافت مهم‌ترین روش‌های جراحی لثه جهت درمان تحلیل لثه شدید هستند:

جراحی فلپ لثه و اسکیلینگ Flap Surgery))

در اغلب اوقات دندانپزشک برای درمان تحلیل، اقدام به انجام جراحی می‌کند. اگر پزشک تصمیم بگیرد که جرم گیری دندان و روت پلنینگ برای بازگرداندن لثه ها به حالت سابق کارساز نیست دست به جراحی خواهد زد. دندانپزشک طی این جراحی بافت لثه را برش زده و آن را بالا می‌زند.

سپس باکتری‌ها، بافت‌های آلوده، پلاک و جرم و .. را خارج می‌کند و با شستشوی اصولی موضع جراحی، آن را می‌بندد. هدف از انجام این جراحی علاوه بر زدودن آلودگی از فضای بین دندان و لثه، کاهش عمق این فضا برای دسترسی مناسب مسواک و نخ دندان به عمق آن و حذف کامل پلاک میکروبی است.

بازسازی بافت (Tissue Regeneration)

همانطور که می‌دانید همه دندان‌های ما توسط بافت استخوانی فکین تحتانی و فوقانی و لثه‌ها احاطه شده یا به عبارتی حمایت می‌شوند. زمانی که بافت استخوانی یا لثه دچار تحلیل شده باشد دندانپزشک می‌تواند اقدام به ترمیم یا جایگزینی استخوان و بافت تحلیل رفته کند.

روش بازسازی بافت درست همان مراحلی را طی می‌کند که در روش فلپ باز انجام می‌شد، با این تفاوت که یک مرحله اضافه در این روش وجود دارد. در بازسازی بافت پیش  از بسته شدن یا بخیه زدن لثه، ماده احیا کننده‌ای به ناحیه آسیب دیده اضافه می‌شود. این ماده با قرارگیری در موضع جراحی به بافت استخوانی و لثه کمک می‌کند تا بهتر بازسازی شود.

پیوند بافت نرم (Soft Tissue Graft)

در روش پیوند لثه، از سقف دهان و یا مجاور دندانی که دچار تحلیل لثه شده است بافت نرم برداشته شده و به اطراف دندان‌هایی که ریشه آن‌ها در معرض دید قرار گرفته است بخیه می‌شود.

چرا سلامت بافت لثه بسیار بسیار مهم است؟

حفظ لثه های سالم برای سلامت کلی دهان بسیار مهم است. لثه نقش حیاتی در حمایت از دندان ها، محافظت از ریشه دندان و حفظ ثبات کل ساختار دهان ایفا می کند. برخی از مهم ترین دلایل داشتن لثه های سالم عبارتند از:

جلوگیری از افتادن دندان

لثه های سالم برای نگه داشتن دندان ها در جای خود ضروری هستند. هنگامی که تحلیل لثه رخ می دهد، ساختارهای نگهدارنده که دندان ها را در موقعیت خود نگه می دارند شروع به تضعیف شدن می کنند. این مساله می تواند منجر به شل یا اصطلاحا لق شدن دندان و در موارد شدید از دست دادن دندان شود. با حفظ سلامت لثه، می توانید خطر از دست دادن دندان را کاهش دهید و لبخند طبیعی خود را حفظ کنید.

محافظت از ریشه دندان

ریشه دندان های شما توسط بافت لثه پوشیده شده است که به عنوان یک سد محافظ عمل می کند. هنگامی که لثه ها عقب می روند، ریشه ها در معرض دید قرار می گیرند و آنها را مستعد پوسیدگی، حساسیت و آسیب می کند. لثه های سالم تضمین می کنند که ریشه ها پوشیده و محافظت می شوند و خطر مشکلات دندانی مرتبط با ریشه را کاهش می دهند.

تقویت بهداشت دهان و دندان

لثه های سالم پایه ای قوی برای اقدامات موثر بهداشت دهان و دندان فراهم می کند. هنگامی که لثه های شما سالم هستند، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن صحیح آسان تر است و پلاک ها و باکتری ها از خط لثه و بین دندان ها پاک می شوند. از سوی دیگر، زمانی که لثه ها ملتهب هستند یا عقب نشینی می کنند، تمیز کردن کامل آن نواحی چالش برانگیزتر می شود و خطر بیماری لثه و سایر مشکلات دندانی افزایش می یابد.

مزایای زیبایی شناختی

لثه ها نقش مهمی در ظاهر لبخند شما دارند. هنگامی که لثه های شما سالم هستند، دندان های شما را به زیبایی قاب می کنند و لبخند زیبایی ایجاد می کنند. برعکس، عقب‌رفتن لثه‌ها می‌تواند دندان‌های شما را بلندتر، ناهموار یا نامتناسب نشان دهد و بر اعتماد به نفس و عزت نفس شما تأثیر بگذارد. با حفظ سلامت لثه ها می توانید لبخندی هماهنگ و جذاب را تضمین کنید.

✅درمان تحلیل لثه، مسیری برای حفظ سلامت دندان‌ها

در درمان مشکلات لثه و دندان، انتخاب مرکزی که به اصول علمی، تخصص و مراقبت کامل از بیماران پایبند باشد، اهمیت ویژه‌ای دارد. این رویکرد جامع نه تنها کیفیت درمان را افزایش می‌دهد بلکه آرامش خاطر بیمار را نیز تضمین می‌کند. به همین دلیل، اگر به دنبال مرکزی هستید که در تمام مراحل درمان — از نخستین جلسه مشاوره تا پایان مسیر — بر این اصول تکیه داشته باشد، در آرتمان درمان آماده‌ایم با همین نگاه از شما میزبانی کنیم.

❓پاسخ به سوالات رایج درباره عقب رفتن بافت لثه